به گزارش عرصه، مراسم پایانی نهمین دوره جایزه ادبی «جلال آل‌احمد» چهارم دی‌ماه در تالار وحدت برگزار شد.
در این مراسم منیژه آرمین دبیر علمی نهمین دوره جایزه ادبی جلال در سخنانی گفت: با اطمینان می‌گویم داوران این دوره جایزه نه تنها در عرصه نوشتن بلکه در اخلاق و انصاف نمونه بودند. در داوری‌ها خرد جمعی حاکم بود و سلیقه شخصی و خطاها را به حداقل رساند.
او در ادامه اظهار کرد: بعد از طی حدود ۴۰ سال و گذر از جاده سنگلاخ افراط و تفریط اینک به نوعی تعادل شایسته تقدیر در زمینه داستان رسیده‌ایم.
آرمین همچنین گفت: اینک شاهد حرکتی تامل‌برانگیز در زمینه داستان‌نویسی هستیم. گرچه در اوج نیستیم اما در جایگاهی مطمئن قرار داریم. با نویسندگانی روبه‌رو هستیم که نگاه‌های متفاوت دارند و از تشخص و شیوه‌های خودساخته برخوردارند. الان می‌توانیم ادعا کنیم داستان‌های ایرانی داریم با ویژگی‌های معاصر و در عین حال وطنی. شاید بتوان گفت داستان‌نویسان به سطحی از بلوغ رسیده‌اند که برای آن‌ها دیگر افتخاری نیست که مانند دیگر داستان‌نویسان خارجی یا داخلی بنویسند.
او در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: البته رگه‌هایی از پوچ‌انگاری، ادبیات لمپنی و نکاتی که طرح آن‌ها در اینجا ناممکن است در ادبیات امروز وجود دارد.
دبیر علمی نهمین دوره جایزه جلال آل احمد همچنین گفت: در حوزه مستندنگاری راه زیادی پیش رو داریم.
او افزود: در مورد نقد ادبی در این دوره داوران هیچ کتابی را به عنوان نامزد انتخاب نکردند و من تاسف خود را در این قضیه به عنوان عضوی از جامعه فرهنگی ابراز می‌دارم.
در ادامه این مراسم با حضور سیدرضا صالحی امیری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سید عباس صالحی معاون فرهنگی وزیر ارشاد و نصیر احمد نور سفیر کشور افغانستان در ایران از سند بخش جایزه جهانی داستان فارسی رونمایی شد.
سپس حسین فخری نویسنده مجموعه داستان «خروسان باغ بابر» از افغانستان و یکی از برگزیدگان بخش ویژه مربوط به ادبیات افغانستان در حوزه داستان کوتاه در سخنانی با ابراز خوشحالی از برگزیده شدن در جایزه جلال گفت: شیفته نثر جلال آل احمد و این نویسنده بزرگ هستم. گرفتن جایزه جلال برای من بزرگ‌ترین افتخار و ارمغان است.
سیدعلی موسوی نویسنده مجموعه داستان «کابل جای آدم نیست» دیگر برگزیده این بخش گفت: خوشحالم که جایزه جلال نه ملی بلکه جایزه‌ای در گستره زبان فارسی است.
او افزود: ایران را خانه دوم خودم می دانم و این جایزه را به همه ملت افغانستان تقدیم می‌کنم.
همچنین محمداعظم رهنورد زریاب نویسنده رمان «چارگرد قلا گشتم» به عنوان یکی از برگزیدگان بخش ویژه ادبیات افغانستان در حوزه رمان در سخنانی گفت: برای من این لحظه هم هیجان‌انگیز است و هم شگفتی‌آور. برای اینکه من کتابم را نامزد این جایزه نکرده بودم و تا این لحظه در ذهنم نمی‌گنجید که جایزه جلال به من برسد.
بخش دیگری از این مراسم به تجلیل از محمد اکرم عثمان نویسنده و پژوهشگر فقید افغانستانی اختصاص داشت. در این بخش به خاطر حضور نداشتن فرزند این نویسنده در ایران، متن تشکرآمیز او به جایزه جلال ارسال شده بود. سپس لوح تجلیل از عثمان به نیابت از خانواده او به محمدکاظم کاظمی اهدا شد.
سیدرضا صالحی امیری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم پایانی جایزه جلال درباره تاثیر و اهمیت جلال آل‌احمد گفت: جلال آل‌احمد از برجسته‌ترین و اثرگذارترین نویسندگان و روشنفکران دهه ٤٠ است و نام وی در تاریخ ایران همواره می‌درخشد.. جلال آل‌احمد نویسنده‌ای شجاع، متعهد و معترض نسبت به ظلم و ستم بود که به گفته همسرش (سیمین دانشور) بسیار حساس، دقیق، تیزبین و حادثه‌طلب بود.
او در ادامه اظهار کرد: جلال به گفتمان و نسل تازه‌ای از نویسندگان ایرانی تعلق دارد، نسلی که بر اصالت‌ها، هویت‌ها، خودباوری‌ها و عزت نفس در برابر هجوم فرهنگ بیگانه تاکید داشت و کتاب «غربزدگی» جلال نشات‌گرفته از چنین تفکری است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: جلال چون رود خروشانی بود که آرام و قرار نداشت و از برخی همفکران خود و زمانه جلوتر بود. زبان نقد غرب و غربزدگی هم از ویژگی‌های جلال بود.
به گفته صالحی امیری، نوشتن و ترجمه هدف اصلی جلال نبود و وی حدود ٤٥ داستان، سفرنامه و مقاله از خود به‌جای گذاشت که همگی آینه وی هستند.
او متذکر شد: هدف این نویسنده متعهد از بین بردن فقر و در دسترس گذاشتن رفاه برای خلق و نجات خود و میهن بود، او از رنج مردم و جامعه رنج می‌برد و درباره آن‌ها می‌نوشت.
صالحی امیری افزود: جلال نویسنده و روشنگری جسور بود که می‌خواست از رنج‌ها و آلام بکاهد، آزاده‌ای بود که قلم را به دستور نمی‌نوشت، صدای او اعتراضی در جامعه بود و همین رمز ماندگاری او شد.
به گفته وی، جایزه جلال، نه شخص او بلکه شخصیت اجتماعی او را در بر گرفت.
صالحی امیری ابراز امیدواری کرد این جایزه منشا تداوم انسجام میان ملت‌های حوزه فارسی‌زبان شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین ابراز امیدواری کرد، حضور افغانستان در این دوره از جشنواره جلال آل‌احمد، سرآغازی باشد تا همه کشورهای فارسی‌زبان به این جایزه دعوت شوند و این جشنواره شکل بین‌المللی پیدا کند و با این جایزه جهانیان بدانند ایران اسلامی مهد فکر، اندیشه، تمدن، قلم و اندیشه است.
در ادامه این مراسم با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از تمبر جایزه جلال رونمایی شد و سپس به میثاق امیرفجر، ابوتراب خسروی، داوود غفارزادگان، هدایت‌الله بهبودی، محمدرضا کاتب، مجید قیصری و رضا امیرخانی نشان درجه یک هنری اعطا شد. در این بخش به هر کدام از نویسندگانی که به آن‌ها این نشان اعطا شد یک دقیقه وقت داده شد تا با حاضران سخن بگویند.
ابوتراب خسروی در این بخش گفت: این مجمع یک بستر فرهنگی مهیا می‌کند که ادبیات داستانی به مثابه مفاهمه‌ای شود که کل جامعه را در بر بگیرد، با این هدف که درک حضور دیگری هدفش باشد.
داوود غفارزادگان نیز گفت: به قول آقای خسروی ما این نشان‌ها را بیشتر یک نوع مفاهمه حساب می‌کنیم وگرنه غربالگرها بعد از همه ما می‌آیند.
رضا امیرخانی هم پس از دریافت نشان خود از سیدرضا صالحی امیری با مزاح گفت: من از هر چیز که راندنی باشد خوشم می‌آید مثل دوچرخه، موتور و… اما از حکم خوشم نمی‌آید. به من گفته شد قرار است در این مراسم گواهینامه بگیری. گفتند این گواهینامه معادل دکتراست و من هم قبول کردم. از هفته آینده هم مطب دکتری‌ام را آماده می‌کنم و به بیماری‌های ادبی و غیرادبی رسیدگی می‌کنم.
پس از معرفی برگزیدگان و شایستگان تقدیر در بخش مستندنگاری، مجموعه داستان و رمان، محمدرضا بایرامی که کتاب « لم یزرع» او به عنوان برگزیده بخش رمان معرفی شد در سخنانی گفت: معمولا وقتی کسانی در جوایز مهم برگزیده می‌شوند بعد از آن اعلام می‌کنند که برگزیده شدن در آن جایزه در زندگی و شیوه نوشتن آن‌ها تاثیری نداشته است. اما از آن‌جایی که ما خیلی نویسنده‌های سخت کوشی نیستیم دوست دارم بگویم که کاش جایزه جلال هم در شیوه زندگی و هم نوشتن ما تاثیر بگذارد. به نظرم خوب نبود جایزه جلال امکان مالی‌اش را از برگزیدگانش دریغ کند. از ما که گذشت؛ امیدوارم برای سال‌های آینده فکری شود.
آرش صادق‌بیگی نویسنده «بازار خوبان» و محمد کشاورز نویسنده «روباه شنی» نیز برگزیدگان بخش داستان کوتاه جایزه جلال بودند.
همچنین بخش دیگری از این مراسم به تجلیل از خانواده سردار حسین همدانی اختصاص داشت. گلعلی بابایی که کتابش با عنوان «پیغام ماهی‌ها» در بخش مستندنگاری به همراه کتاب «ر» (درباره شهید رسول حیدری) به قلم مریم برادران به عنوان اثر شایسته تقدیر اعلام شد جایزه‌اش را به شهدای مدافع حرم تقدیم کرد.
در این مراسم همچنین مستند کوتاهی درباره زندگی جلال آل‌احمد در روستای سگزآباد پخش شد.
–
