جمعیت هلال‌احمر به عنوان بزرگ ترین نهاد مردمی کشور، طی دهه‌های متوالی تلاش کرده که نیاز هیچ نیازمندی را بی‌پاسخ نگذارد. اما کم توجهی به نیازهای بودجه ای این نهاد، حالا مشکل ساز شده است.
به گزارش عرصه، درخشان‌ترین وجه قضیه اینجاست که عمده فعالیت‌های جمعیت هلال‌احمر، داوطلبانه است؛ یعنی نیروهای جان بر کف و با اخلاصی که بی‌چشمداشت مالی حاضر می‌شوند از رفاه و آسایش خود بزنند تا فردی گرفتار در بحران را نجات دهند.
در شرایطی که کشور ما در زمره ۱۰ کشور حادثه‌خیز جهان قرار دارد، این جمعیت مردمی برای مدیریت حوادث طبیعی و بحران‌های پس از آن، اصلی‌ترین نقش را برعهده دارد، اما متاسفانه طی سال‌های اخیر شاهد بودیم که اعتبارات این جمعیت مردمی تخصیص پیدا نکرده و جمعیت با بحران مالی مواجه شده است.
شاید اگر هر سازمان دولتی دیگری بود، هرگز نمی‌توانست بدون اعتبار و حمایت مالی به فعالیت‌های امدادونجات و سایر فعالیت‌های بشردوستانه‌اش ادامه دهد، اما غیرت سرخ‌پوشان هلال‌احمر و همت بلند آنها باعث شده حتی بدون تخصیص اعتبار هم پا پس نکشند و برای حمایت از هموطنانشان، حاضرند در سخت‌ترین شرایط به فعالیت‌های انسان‌دوستانه‌شان ادامه دهند.
جمعیت هلال‌احمر در شرایطی به عنوان معین دولت در امر امدادونجات شناخته می‌شود که حتی اعتبارات کافی برای تجهیز امکانات امدادی خود را هم در اختیار ندارد و چند سال است که با سیلی صورتش را سرخ نگه می‌دارد.
به گفته روح‌الله فروزش مدیرکل امور مجلس جمعیت هلال‌احمر، کل بودجه هلال‌احمر در سال رقمی حدود هزار و ۵۰۰ تا هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان است که فقط نزدیک به ۳۰ تا ۴۰ درصد آن تحقق پیدا می‌کند، آن هم در حالی که اگر یک سازمان دولتی با حداقل اعتبار بخواهد همان وظایف امداد جاده‌ای هلال‌احمر را انجام دهد، حداقل به پنج هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.
بخش قابل تامل ماجرا هم اینجاست که امسال در اقدامی عجیب، یکی از عمده‌ترین درآمدهای اختصاصی هلال‌احمر، یعنی همان ۴۲ درصد حاصل از حق‌الثبت اسناد رسمی هم از مجموعه درآمدهای هلال‌احمر حذف شد تا این نهاد مردمی در سال ۹۶، بیش از گذشته در باتلاق مشکلات مالی فرو رود.
چندی قبل هم دکتر سید امیرمحسن ضیائی رئیس جمعیت هلال‌احمر توضیح داده بود که منابع عمومی هلال‌احمر که در قانون مدیریت بحران آمده است، در سال ۹۴ حدود ۷۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته بودند که ریالی از آن پرداخت نشد. در سال ۹۵ نیز دولت ۵۰۰ میلیارد تومان پیشنهاد داد که ۱۰۰ میلیارد آن بنا به دلایلی در مجلس کم شد و در نهایت ۴۰۰ میلیارد تومان برای امسال در نظر گرفته شد که حدود ۱۰۰ میلیارد آن پرداخت شده است. برای سال ۹۶ نیز ۵۰۰ میلیارد تومان توسط دولت پیشنهاد شده است که با توجه به سابقه سال‌های قبل، می‌توان پیش‌بینی کرد که در سال ۹۶ هم بخش اعظمی از بودجه‌های هلال‌احمر، تخصیص پیدا نکند.
۳۰۰ هزار امدادگر بدون حقوق کار می‌کنند
با یک حساب سرانگشتی می‌بینیم که جمعیت هلال‌احمر با فعالیت‌های متعددی که در عرصه‌های مختلف دارد، سالانه میلیاردها تومان در بحث صرفه‌جویی اعتبارات به دولت کمک می‌کند، اما طی چند سال اخیر، حتی گاهی هلال‌احمر به سختی توانسته هزینه ایاب و ذهاب امدادگران را پرداخت کند.
دکتر حسن ابوالقاسم گرجی معاون توسعه منابع انسانی و پشتیبانی جمعیت هلال‌احمر به همین مسئله اشاره می‌کند و می‌گوید: جمعیت هلال‌احمر با کمک بیش از هشت هزار و ۴۰۰ کارمند اداره می‌شود که اگر قرار باشد دولت به این کارمندان به‌طور میانگین حقوق سه میلیون تومان پرداخت کند و مزایایی برای آنها در نظر بگیرد، آنگاه دست‌کم حدود سالانه ۴۰۰ میلیارد تومان پول فقط برای پرداخت حقوق کارمندان نیاز است.
وی ادامه می‌دهد: در صورتی که این مبالغ تامین نشود، دیگر کارمندی وجود نخواهد داشت تا به آموزش داوطلبان رسیدگی کند که به‌دنبال این امر، جمعیت هلال‌احمر به عنوان یک ارگان مردم‌نهاد نمی‌تواند پاسخگوی مردمان آسیب‌دیده باشد.
به گفته گرجی، جمعیت هلال‌احمر حدود ۳۰۰ هزار امدادگر فعال در اختیار دارد که این افراد داوطلب، ضمن ارائه داوطلبانه امدادرسانی به مصدومان، تنها هزینه ایاب و ذهاب و یک وعده غذا را دریافت می‌کنند.
وی یادآوری می‌کند: نکته دیگری که باید در آن تامل کرد این است که اگر قرار بود دولت به‌جای جمعیت به مقوله آموزش کمک‌های اولیه و پیشرفته امدادرسانی به مصدومان بپردازد، باید سالانه مبلغی بالغ بر ۳۰۰۰ میلیارد تومان هزینه می‌کرد. تا به امروز این هزینه هرطور که شده توسط جمعیت هلال‌احمر تامین شده است، اما در نظر بگیرید با حذف حق ثبت اسناد، آیا جمعیت باز این توان مالی را خواهد داشت؟
حق ثبت اسناد، اصلی‌ترین منبع مالی برای جمعیت به حساب می‌آید و به گفته گرجی، حتی طی جلسه‌ای که در هیئت دولت تشکیل شد، به این مسئله پرداخته شد که حذف حق هلال‌احمر از ثبت اسناد، کار خلافی است. قرار است این حق ثبت از خزانه‌دار کل، به حساب دیگری واریز شود، در حالی که این پول متعلق به هلال‌احمر است.
معاون توسعه منابع انسانی و پشتیبانی جمعیت هلال‌احمر اظهار می‌کند: در واقع بالغ بر ۸۰ درصد نیازهای مالی جمعیت هلال‌احمر از طریق دریافت همین حق ثبت‌ها مرتفع می‌شود. از پرداخت حقوق کارکنان و کارمندان جمعیت گرفته تا هزینه ایاب و ذهاب امدادگران داوطلب هلال‌احمر از همین طریق تامین می‌شود.
گرجی خاطرنشان می‌کند: حال به این فکر کنید که اگر این منبع مالی از هلال‌احمر گرفته شود، تامین منابع نیروی انسانی به چه صورت امکانپذیر خواهد بود؟ اگر تامین امکانات اولیه امدادرسانی، تهیه ماشین‌های تیپ یک و همینطور پرداخت حقوق کارکنان در مجموعه با مشکل روبه‌رو شود، با تحلیل نیرو مواجه خواهیم بود که در این بین بیشترین ضرر متوجه مردم خواهد بود.
وی تاکید دارد: حذف حق ثبت، قطعا دامن محلات و مناطق مختلف کشور را هم خواهد گرفت. باید توجه داشت که در صورت بروز هر حادثه‌ای، امدادگران هلال‌احمر برای امدادرسانی حاضر می‌شوند. حال اگر تجهیزات کافی برای نجات آسیب‌دیدگان در اختیار نباشد، چه کسی قرار است به آنها رسیدگی کند؟ به همین دلیل از نمایندگان مجلس می‌خواهیم برای مختل نشدن روند امدادرسانی به شهرها و مناطق‌شان، اجازه ندهند که حق ثبت حذف شود و نگذارند که فرآیند امدادرسانی دچار اختلال جدی شود.
گرجی توضیح می‌دهد: ما نزدیک به پنج هزار دستگاه خودرو خدمت‌رسان در بلایا داریم که قیمت برخی از آنها به یک میلیارد تومان هم می‌رسد. این خودروها، تجهیزات مهمی دارند که در اغلب حوادث، امدادرسانی بدون آنها مقدور نیست. حال تصور کنید اگر خودرو شهروندی به دره افتاده باشد، آیا باید تیم‌های رهاساز ما وارد عمل شوند یا خیر؟ آیا باید از طریق بالگرد و نردبان نجات به داد مصدومان رسید یا خیر؟ آیا نباید توسط بچه‌های امدادگر ما و با جک‌ها و قیچی‌های مخصوص، مصدومان را نجات داد؟ آیا برای انجام این فعالیت‌ها، ماشین‌های قوی با امکانات و تجهیزات کافی نیاز نیست؟ ماشین‌هایی که در آنها پمپ‌های آب قوی و پمپ‌های لجن‌کش تعبیه شده باشد؟
وی هشدار می‌دهد: نمایندگان مجلس باید به این فکر کنند که در صورت قطع پرداخت حق ثبت، نه تنها امید مردم نسبت به جمعیت هلال‌احمر را ناامید می‌کنیم، بلکه هلال‌احمر نیز در پاسخگویی به حوادث، با مشکلات مالی فراوانی روبه‌رو خواهد شد که خواه ناخواه این مشکلات به دولت و مردم هم سرایت خواهد کرد.
تقویت هلال‌احمر در دستورکار مجلس قرار می‌گیرد
عمده نمایندگان مجلس با رسالت هلال‌احمر آشنایی دارند و بر ضرورت حمایت از این نهاد مردمی و بشردوستانه تاکید می‌کنند.
محمدرضا بادامچی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس می‌گوید: هلال‌احمر به عنوان یکی از قدیمی‌ترین سیستم‌های امدادرسانی در کشور، نیازمند حمایت مجلس است، بنابراین تقویت جمعیت هلال‌احمر قطعا در دستورکار مجلس قرار می‌گیرد.
وی با بیان اینکه هلال‌احمر می‌تواند از کمک‌های جهانی نیز استفاده کند، اظهار می‌کند: جمعیت هلال احمر ارگانی است که پیش از همه، در محل حادثه حاضر می‌شود و در صورت بروز حوادث غیرمنتظره، چه در داخل کشور و چه خارج از آن، به امدادرسانی می‌پردازد. به همین خاطر این ارگان مردم‌نهاد بسیار در دل مردم جا دارد.
به عقیده این نماینده مردم تهران در مجلس، از آنجایی که بنیان فعالیت این ارگان مردم‌نهاد، انجام کارهای خیریه است، مجلس باید به حمایت از آن برخیزد تا هلال‌احمر بتواند برای بهبود ارائه خدمات خود، سیستم‌های امدادرسانی خود را به‌روز کند.
در صورت تقویت جمعیت هلال‌احمر، به باور بادامچی فعالیت‌های آن باعث سرافرازی بیشتر دولت و ملت ایران خواهد بود. نمایندگان مجلس حتما در برنامه ششم توسعه به حمایت از این نهاد مردمی اقدام خواهند کرد، چراکه باید از هر امکانی برای هرچه عالی‌تر شدن جایگاه این جمعیت مردمی تلاش کنیم.
حمایت از هلال‌احمر وظیفه دولت است
جمعیت هلال‌احمر، رسالتی فراتر از کمک به هموطنان را در کارنامه خود دارد و در بسیاری از بحران‌های بین‌المللی، جمعیت هلال‌احمر توانسته با حضور موثر خود، وزن و اعتباری ویژه برای کشورمان خلق کند.
حسن لطفی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی هم می‌گوید: می‌توان از جمعیت هلال‌احمر به‌عنوان یک نقش‌آفرین بین‌المللی یاد کرد که در همین راستا، حمایت اساسی از هلال‌احمر، وظیفه خطیر دولت است.
به گفته وی، هلال‌احمر تنها ارگانی است که با وجود تحریم‌های سال‌های اخیر کشور، ارتباط ما را با دنیای بین‌المللی حفظ کرد. به همین خاطر باید نگاه ویژه‌ای به این جمعیت مردم‌نهاد داشته باشیم.
لطفی معتقد است: جمعیت هلال‌احمر باید بنا بر استانداردهای روز دنیا، تقویت شود تا بتواند در ارائه خدمات امدادی به مردم عزیز کشور، موفق عمل کند.
وی ضمن تشکر ویژه از سرخ‌پوشان هلال‌احمر و آرزوی موفقیت برای این جمعیت مردمی، تاکید می‌کند: جمعیت هلال‌احمر به عنوان یک ارگان بین‌المللی در تمام شرایط معین دولت است و با انجام وظایف امدادی خود، در این مسیر گام‌های محکمی برداشته است.
هلال‌احمر رسالتی فراتر از امداد و نجات دارد
شاید عموم مردم و بسیاری از مسئولان به هلال‌احمر فقط به دید یک نهاد امدادی نگاه کنند، اما هلال‌احمر در حوزه آموزش، فرهنگ‌سازی، فعالیت‌های خیریه و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، نقش بسیار پررنگی در مهدهای‌کودک، مدارس، دانشگاه‌ها و حتی روستاهای دورافتاده دارد.
شهروز افخمی نماینده سابق مجلس شورای اسلامی هم می‌گوید: هلال‌احمر نهادی است که در حوزه آموزش و فرهنگ‌سازی، موفق عمل کرده است و به همین دلیل، هرچه اعتبار در حوزه آموزش همگانی هزینه شود، می‌توان به منزله نوعی سرمایه‌گذاری به آن نگریست. چراکه با آموزش همگانی امداد و کمک‌های اولیه، می‌توانیم شاهد کاهش میزان آسیب‌ها و همینطور کاهش هزینه‌های دولت باشیم.
به عقیده وی، درست است که یکی از منابع مالی جمعیت از کمک‌های مردمی تامین می‌شود، اما باید دولت نیز منابع مالی و امکانات حمایتی بیشتری در حوزه آموزش به هلال‌احمر تزریق کند تا کشور بتواند از اثرات مثبت این آموزش‌ها و فرهنگ‌سازی‌ها، بیشتر بهره‌مند شود.
