به گزارش عرصه به نقل از سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، پانزدهمین آیین بزرگداشت حامیان نسخ خطی، با اعطای جایزه سید عبدالله انوار و تقدیر از نجیب مایل هروی، پیشکسوت نسخه‌شناسی و متن‌پژوهشی، عصر یکشنبه ۲۶ دی در کتابخانه ملی برگزار شد و از برگزیدگان این دوره تقدیر به عمل آمد.
در ابتدای این مراسم غلامرضا امیرخانی، معاون کتابخانه ملی، با اشاره به درگذشت و فقدان آیت‌الله هاشمی رفسنجانی گفت: جا دارد در هفتمین روز درگذشت آیت‌الله هاشمی از فعالیت‌های ایشان در حوزه کتاب و نسخ خطی یادی کنیم. دوره قبلی همایش گرامیداشت حامیان نسخ خطی با پیام ایشان برگزار شده بود؛ پیامی که خودشان نوشته بودند نه این که شخص دیگری برایشان بنویسد.
او با اشاره به رابطه عمیق دو کشور ایران و افغانستان تاکید کرد: در این دوره از تلاش‌های علمی آقای نجیب مایل هروی تجلیل می‌کنیم. رابطه ایران و افغانستان همیشه رابطه‌ای برادرانه بوده و فرهیختگان و دانشمندان دو کشور هیچگاه خودشان را از یکدیگر جدا ندانسته‌اند. حتی ۷ سال پیش که شرایط سیاسی ایران تا حدودی هیجانی شده بود و در جمع گروهی از دوستان افغانستانی بودم، پرسیدند چرا در کشور ما با آقای هاشمی این گونه رفتار می‌شود.
در ادامه مراسم نجفقلی حبیبی، دبیر علمی پانزدهمین آیین بزرگداشت حامیان نسخ خطی، در ابتدای سخنانش درباره آیت‌الله هاشمی اظهار کرد: شخصیت آقای هاشمی نه فقط برای ما که برای سیاستمداران جهان نیز شناخته شده بود. او (هاشمی رفسنجانی) همیشه به مسائل کلان سیاسی توجه داشت و اقدامات بزرگی هم انجام داده است. همین کتابخانه ملی ایران در زمان ریاست‌جمهوری او به صورت جدی پا گرفت.
دبیر علمی پانزدهمین آیین بزرگداشت حامیان نسخ خطی سپس در توضیح کوتاهی درباره این همایش اضافه کرد: با اصلاح آیین‌نامه تصمیم گرفته شد تا این جشنواره هر دو سال یک بار برگزار شود تا فرصت برای کار بر روی آثار بیشتر شود. همچنین با اضافه شدن بخش‌های صحافی، مرمت، کتابداری و… در حوزه نسخ خطی این همایش تا ۱۵ رشته گسترش یافته است.
حبیبی در پایان تصریح کرد: همایش امسال در دو بخش اصلی و بخش جنبی کلید خورد. در نهایت ۳۰ تن از کارشناسان کار داوری ۲۵۹ اثر از ۱۵۰ ناشر را آغاز کردند و بعد از ارزیابی ۱۶ اثر برگزیده و شایسته تقدیر شناخته شدند.
حجت‌الاسلام والمسلمین رضا مختاری رییس موسسه کتابشناسی شیعه نیز از دیگر سخنرانان این برنامه بود. او در سخنان خود با طرح پیشنهاداتی برای بهبود وضعیت نسخ خطی در کشور بیان کرد: بسیاری از کتابخانه‌های کشور که گنجینه عظیمی هستند و سال‌هاست فهرست‌نویسی انجام می‌دهند اما چون این فهرست‌نویسی‌ها تفصیلی است، هنوز نیمی از این آثار باقی مانده‌اند که فهرست‌نویسی نشده‌اند. پیشنهاد می‌کنم که ابتدا فهرستی از کل این نسخ تهیه شود تا آمار کلی آنها را داشته باشیم و سپس به فهرست‌نویسی تفصیلی بپردازند.
مختاری ادامه داد: برخی از کتابخانه‌ها بلاتکلیف مانده و نسخه‌های خطی در آنها در معرض آسیب قرار گرفته است. امیدوارم متولیان این امر فکری به حال این کتابخانه‌ها و نسخ خطی در معرض خطر کنند.
رییس موسسه کتابشناسی شیعه در پایان در کنار پیشنهادهایی همچون تهیه فهرست‌های جدا برای هر مجموعه و تاسیس انجمن کتابخانه‌های نسخ خطی گفت: فهرست فنخا و دنا کار خوبی است و در کشورمان انجام شده است. پیشنهاد می‌کنم فهرستی جهانی از نسخ خطی جهان اسلام تهیه و در دسترس همگان قرار گیرد.
محمد سرور مولایی نیز با اشاره به برنامه‌ریزی همایش برای تجلیل از نجیب مایل هروی گفت: واقعا خوشحالم که در این مراسم از استاد نجیب مایل هروی تحلیل می‌کنیم. خاندان نجیب مایل هروی در بخش فرهنگ و کتاب و شناخت و نگهداری نسخ خطی در افغانستان از اعتبار و سابقه‌ای بالا برخوردار هستند. کاش کسالت اجازه می‌داد تا در این مراسم حضور داشته باشند و ببیند کشور خودشان و کشور میزبان چگونه قدر اهالی فرهنگ همچون او را ارج می‌نهد.
او افزود: در کارهای نجیب مایل هروی نوعی هنجار شکنی مثبت دیده می‌شود. او هیچ مطلبی را حتی از معروف‌ترین و معتبرترین مراتب علمی بدون تحقیق قبول نمی‌کند و با بازبینی خاص خود نسخ خطی را با تاکید بر تحقیق تصحیح می‌کند. تصحیح متون و نسخ خطی واقعا کار دشواری است که بدون عشق و علاقه میسر نمی‌شود. معمولا هم شخص فعال در حوزه نسخ خطی چندان دیده و شناخته نمی‌شوند. به همین دلیل برپایی چنین مراسم بزرگداشتی برای حامیان نسخ خطی بسیار با ارزش است.
این فعال حوزه فرهنگ نیز یاد و خاطره آیت‌الله هاشمی رفسنجانی را گرامی داشت و تاکید کرد: با این که ریاست‌جمهوری افغانستان پیام تسلیت فرستادند و بیشتر فرهنگیان و سیاستمداران افغانستان نیز تالم خود را از فقدان آیت‌الله ابراز کرده‌اند من هم به نوبه خود درگذشت آقای هاشمی را تسلیت می‌گویم.
او ادامه داد: من ۵۱ سال است که در ایران مقیم هستم. در دوره آیت‌الله‌رفسنجانی بیشترین توجهات به مهاجران و پناهندگان همزبان افغانستانی را شاهد بودیم و واقعا جز سپاس چیزی نمی‌توانم بگویم. حتی در یک برنامه رسانه‌های فارسی زبان درباره آقای هاشمی نیز یکی از مهاجران افغانستانی از گوشه ای از دنیا تماس گرفت و مراتب سپاس خود را برای ۷ سالی که در ایران مقیم بود ابراز کرد.
در پایان و پس از قرائت پیام محمد اشرف غنی رییس‌جمهوری اسلامی افغانستان توسط سفیر این کشور به مناسبت بزرگداشت نجیب مایل هروی، برگزیدگان پانزدهمین دوره گرامیداشت حامیان نسخ خطی مورد تقدیر قرار گرفتند.
در بخش اصلی این آیین در گروه فهرست‌نویسی، «فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران»، جلد بیست‌ویکم، اثر برگزیده نوشته پریسا کرم‌رضایی، در گروه چاپ عکسی، چاپ عکسی «صحیفه سجادیه»، به خط ابراهیم بن علی کفعمی٬ اثر برگزیده با مقدمه سیدمحمدحسین حکیم، در گروه دین «ضیا الشهاب» اثر برگزیده به کوشش جویا جهانبخش٬ حسن عاطفی و عباس بهنیا، در گروه فلسفه «لوامع الاسرار فی شرح مطالع الانوار»، اثر شایسته تقدیر به کوشش ابوالقاسم رحمانی، در گروه ادبیات «تذکره خزانه عامره»، اثر برگزیده به کوشش هومن یوسف‌دهی، در گروه تاریخ «سمط العلی للحضرة العلیا»، اثر شایسته تقدیر به کوشش مریم میرشمسی، در گروه اسناد «مکاتبات و یادداشت‌های انجمن ایالتی تبریز»، اثر برگزیده به کوشش راضیه یوسفی‌نیا و در گروه علوم و فنون اثر «کامل التعبیر»، اثر برگزیده به کوشش مختار کمیلی، مورد تقدیر قرار گرفتند.
در بخش جنبی پانزدهمین آیین بزرگداشت حامیان نسخ خطی نیز در حوزه پیشکسوت مدیریت حوزه نسخ خطی، محمدرضا انتظاری در بخش کتابدار شایسته تقدیر فریبا حری، در بخش مرمت کار شایسته تقدیر نورالدین حسینی سنابادی، در بخش اهداکننده شایسته تقدیر نصرالله توکلی نیشابوری، در بخش فراهم آورنده شایسته تقدیر سیمین صیدیه و در نهایت در بخش ناشر شایسته تقدیر حجت الاسلام رضا مختاری( ریاست موسسه کتابشناسی شیعه) به عنوان برگزیده معرفی شدند.
–
