به گزارش عرصه، پس از آنکه صدای ساز محمدرضا لطفی (آهنگساز و نوازنده چیره‌دست تار و سه‌تار) برای همیشه خاموش می‌شود، اعلام می‌کنند او وصیت کرده پیکرش در خاک زادگاهش، گرگان آرام بگیرد.
شورای شهر گرگان سه منطقه را برای مزار او به بازماندگانش پیشنهاد می‌کنند؛ که در میان آن‌ها محله «سبزه مشهد» انتخاب می شود. می‌گویند این محله مورد علاقه لطفی بوده و او در ایام محرم به آنجا می‌رفته است.
یک عضو شورای شهر تهران در مراسم خاکسپاری خالق «ایران ای سرای امید» از احداث مجتمع فرهنگی هنری در این مکان سخن می‌گوید و اظهار می‌کند: او در زمان حیاتش شاگردان زیادی را تربیت کرد و امروز بعد از مرگ ایشان، آرامگاهش مجتمع فرهنگی و هنری خواهد شد و یاد استاد برای همیشه زنده نگه داشته می‌شود.
بنا را بر این می‌گذارند که یک مجتمع فرهنگی شامل «خانه لطفی»، موزه و سالن اجتماعات ساخته شود و طراحی آن به مهدی حجت (معمار و رئیس ایکوموس ایران) سپرده می‌شود که برای اجرایی شدن آن شهرداری باید زمین‌های اطراف مزار لطفی را می‌خرید، ولی یک تکه از این زمین‌ها به وسعت ۵۰۰ مترمربع که براساس طرح، محل احداث ساختمان اصلی بود، وقف شده است.
از آنجایی که این تکه زمین وقف‌شده، غیر قابل انتقال است و اینکه گودبرداری برای ساخت مجتمعی تجاری که به گفته مدیر دفتر احیاء و بهسازی بافت تاریخی گرگان، اداره کل اوقاف و امور خیریه گلستان مجری آن است، ساخت مزار لطفی به مرحله دیگری وارد می‌شود.
در ادامه جمعی از مردم گلستان درپی آغاز این عملیات گودبرداری در ضلع جنوبی مزار محمدرضا لطفی، بیانیه‌ای را منتشر می‌کنند.مکتب‌خانه میرزاعبدالله نیز در راستای ساخت مجتمع تجاری در کنار باغ‌مزار زنده‌یاد محمدرضا لطفی در گرگان، بیانیه‌ای را صادر و نسبت به این اقدام انتقاد می‌کند.
طبق پیگیری‌های خبرنگار عرصه در آذرماه سال گذشته، طرح جدیدی در دوفاز برای مزار این نوازنده ارایه می‌شود که طبق مصوبات شورای شهر گرگان، شهرداری به عنوان متولی آن انتخاب می‌شود.
فاز اول به ساخت باغ-مزار و آرامگاه اختصاص پیدا می‌کند؛ برای آغاز فاز دوم نیز احتیاج به خرید ۸ تا ۱۰ واحد از ساختمان‌های اطراف است. در مجموع برای اجرای کامل این نقشه به پنج‌هزار متر مربع زمین، احتیاج است.
سنگ مزار لطفی توسط خانواده او و پیش از مراسم چهلم این هنرمند موسیقی گذاشته می‌شود. سال ۱۳۹۴، محوطه این مزار به وسیله شهرداری گلکاری شده و سنگ مزار بالاتر می‌آید.
در ادامه پیگیری‌های عرصه، اجرای فاز نخست باغ – مزار زنده‌یاد محمدرضا لطفی از اواخر فروردین‌ماه امسال آغاز می‌شود که طراحی نقشه آن برعهده دفتر مهدی حجت – معمار و رئیس ایکوموس ایران – است.
در این برهه برخی نزدیکان لطفی می‌گویند، بخش عمده هزینه‌های اجرای این فاز را شهرداری گرگان تامین می‌کند اما ساخت بخشی از مزار او نیز به خانواده‌اش سپرده می‌شود.
مهدی حجت درباره این طرح می‌گوید: طرح مزار محمدرضا لطفی شامل یک زمین مستطیل‌شکل بزرگ است که پیکر او در مرکز این زمین دفن است. ما دعوت شدیم تا آن تکیه تاریخی را مرمت کنیم، در صحبت‌های‌مان به این نتیجه رسیدیم که این تکیه با محیط اطراف خود معنا پیدا می‌کند و ما نیز متمایل بودیم که طراحی آن فضا با طراحی مقبره مرحوم لطفی ترکیب شود تا بتواند یک معماری مناسب‌تری داشته باشد.
او ادامه می‌دهد: مقبره متواضع و عارفانه در بخش مرکزی اصلی قرار گرفته و بدون سرپوش است و زیر باران گرگان قرار می‌گیرد، اطراف مقبره درختان سرو بلندی هستند که از بیرون دیده می‌شوند و اطراف سروها یک باغ مستطیل‌شکل بزرگ قرار دارد که یک طرف آن دیوار به کوچه است.
این معمار اضافه می‌کند: یک دیوار باغ مجلد است و مردمی که از کوچه عبور می‌کنند، علاوه بر اینکه آستانه ورودی تاریخی مجموعه را می‌بینند، سایه روشن فضا را نیز به چشم می‌بینند که این خود یک دعوت‌کنندگی به فضای داخل دارد.
به گفته حجت، سه ضلع دیگر این باغ، دیوار پهن دارند که در داخل آن‌ها اتفاقاتی می‌افتد؛ در ضلع شرقی یک موزه در طبقه دوم و در طبقه اول یک مکان فرهنگی است. در ضلع شمالی نیز یک چای‌خانه و رستوران قرار دارد و چون در دو طبقه است، می‌توان مقبره را از طبقه بالا دید. در ضلع غربی مقبره یک در خروجی وجود دارد که به سمت یک میدان کوچک ورزشی باز می‌شود. در عین حال، دیواره‌های آن، محل خدمات‌رسانی و باغبانی است.
او تاکید می‌کند: همه‌ی موارد دیده‌شده در طرح مقبره، یک ترکیب از معماری متعلق به شهر گرگان است. در واقع اگر کسی آنجا را ببیند متوجه می‌شود که بیش از ۷۰ درصد توجه به نوع معماری موجود امروز در گرگان در این مقبره به کار گرفته شده است و البته در کنار آن نیز قدری نوآوری وجود دارد که فضا را با شرایط بهره‌برداری روز متناسب می‌کند.
***
حالا طبق آخرین خبرها پس از انتخابات شورای شهر گرگان، تغییرات در شهرداری این شهر و بروز اختلافاتی اجرای این پروژه برای مدتی متوقف می‌شود.
پس از مدتی پیگیری توسط خانواده لطفی و دکتر حسین کتولی (معمار مرمت ابنیه و بافت تاریخی) صحبت از این می‌شود که این طرح باید بار دیگر در جلسه علنی شورای شهر گرگان تصویب شود، اوایل دی‌ماه امسال با تغییر نکردن کلیت طرح، اجرای آن در چند فاز (۳ یا ۴ فاز) تصویب می‌شود.
ادامه ساخت باغ-مزار در اولویت قرار گرفته و آماده‌سازی دیگر بخش‌ها با پایان این فاز؛ انجام می‌شود.
طبق اطلاعاتی که خبرنگار عرصه کسب کرده، پیشرفت ساخت داخل باغ-مزار به سی درصد می‌رسد و آماده‌سازی فضای سبز آن هنوز به اجرا نرسیده است.
از سویی سردر آرامگاه و دیوارهای جلویی حدود هشتاد درصد ساخته شده‌اند؛ در صورت تکمیل این بخش، سردر آرامگاه با چوب و به شکل سنتی تزیین خواهد شد.
***
محمدرضا لطفی ۱۷ دی‌ماه سال ۱۳۲۵ در شهر گرگان به دنیا آمد. او پنج سال در هنرستان موسیقی به آموختن موسیقی نزد استادانی مانند علی‌اکبر شهنازی و حبیب‌الله صالحی پرداخت. پس از پایان هنرستان، لطفی به دانشکده‌ی موسیقی راه یافت و به تکمیل آموخته‌هایش پرداخت.
راه‌اندازی گروه «شیدا» در سال ۱۳۵۴ از مهم‌ترین فعالیت‌های هنری لطفی بود. او همراه گروه «عارف» به سرپرستی حسین علیزاده، به بازخوانی و اجرای دوباره‌ی آثار گذشتگان پرداخت. او بعدها کانون موسیقی «چاووش» را با همکاری هنرمندانی مانند حسین علیزاده، پرویز مشکاتیان و علی‌اکبر شکارچی راه‌اندازی کرد و در یک فعالیت چشمگیر، آثاری از این گروه به جا ماند که به گفته‌ی بسیاری از اساتید، از بهترین کارهای موسیقی ایران به‌شمار می‌روند.
لطفی پس از انحلال کانون «چاووش» سفرهای زیادی به کشورهای اروپایی داشت. او در ایتالیا، فرانسه و آلمان کنسرت برگزار کرد و در سال ۱۳۶۵ به آمریکا رفت. در آن سال‌ها، علاوه بر برگزاری کنسرت‌های متعدد در سراسر آمریکا، مرکز فرهنگی هنری شیدا را در واشنگتن بنیان گذاشت.
محمدرضا شجریان و شهرام ناظری از خوانندگانی هستند که با محمدرضا لطفی همکاری کرده‌اند.
–
