به گزارش عرصه، در نشست نقد و بررسی بخش کودک و نوجوان بیست ونهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران که سه‌شنبه دوم آذر در انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نوجوان برگزار شد رضا هاشمی‌نژاد گفت: کارگروه کودک و نوجوان بیست‌ونهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب متشکل از افرادی چون قدیانی، سریزدی، جدلی، برقانی و تیموری بودند واز صفر تا صد کار را در اختیار داشتند. مطابق گزارشات رسیده سرای اهل قلم کودک و نوجوان بهترین کارکرد را دارا بوده است. آیین‌نامه نمایشگاه بین‌المللی کتاب به عنوان اولین مرجع اعلام وصول کتابها را در دست دارد و بناست از این پس به بحث جوایز تخصیص‌یافته ناشران برای رتبه‌بندی آنان توجه ویژه‌ای داشته باشد. البته آیین‌نامه نمایشگاه‌ها در اختیار ما نیست و تا حدودی از اراده ما خارج است.
او درباره لزوم کیفی کردن نمایشگاه بین‌المللی کتاب و جایگاه ناشران آموزشی و دانشگاهی دراین نمایشگاه که مورد اعتراض برخی از ناشران بود گفت: من به جهت اینکه یک پدر ایرانی هستم به موضوع ناشران کتابهای آموزشی و کمک آموزشی فکر کردم و ضمن هم‌عقیده بودن با مسائلی که جناب طائب به آن اشاره کرده و می‌کند معتقدم که کتاب کتاب است اما یکسری اتفاقات در ایران افتاده که سرنوشت ۱۲ میلیون کودک و نوجوان ما را در اختیار مراکز آموزشی قرار داده است. همین موضوع مشکلاتی را ایجاد کرده و می‌کند اما آنچه انجمن ناشران فرهنگی کودک و نوجوان باید به دنبالش باشد این است که همه ما برای بچه‌هایمان ناچار به زندگی کردن‌هستیم. کتاب و کتابخوانی باید از کودکی شروع شود و اولویت بحث کتابخوانی در جامعه و نمایشگاه باید کودکانمان باشد امادر عمل هیچ تلاشی در این زمینه دیده نمی‌شود.
این ناشر افزود: علی‌رغم اینکه همه خانواده‌ها نیازمند خرید کتاب برای کودکانشان هستند کتابفروشی کم است و کتابفروشی که بخش کودک و نوجوان داشته باشد کمتر و آنانی که ویترینی برای عرضه این‌کتاب‌ها دارند از آن هم کمتر. یعنی علی‌رغم وجود اولویت ملی و نظام آموزش و پرورشی ما و غرایز انسانی ما برای تامین کتاب مناسب برای کودکان و نوجوانان تنها ۵ درصد فروش نمایشگاه کتاب به کودکان و نوجوانان اختصاص دارد. بحث عدالت بسیار مهم است و بالاترین عدالت این است که از افراد متخصص برای اولویت‌بندی کتابهای مناسب کودکان استفاده شود.
نادر قدیانی رئیس انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نوجوان نیز دراین جلسه پرسش و پاسخ گفت: مشکل اصلی درنمایشگاه کتاب طی این سنوات این بوده است که آمار را به غلط واشتباه ارائه کرده‌اند و بعضا این آمار در خانه کتاب به ثبت رسیده است. ناشری بوده که با هشت کتاب در نمایشگاه حضور داشته و در هنگام ثبت تعداد عناوین کتاب‌هایش بالغ بر ۵۰ عنوان کتاب قید شده یعنی مابقی کتاب‌سازی بوده است. وقتی از آنها ایراد می‌گرفتیم برگه‌های اعلام وصول را نشان می‌دادند این یعنی مشکلی بزرگ.
او گفت: من در قیاس نمایشگاه شهر آفتاب با مصلای تهران که شکل تونلی به خود داشت می‌توانم نمره‌ای بین ۱۵ تا ۲۰ را برای غرفه بندی قائل شوم. البته مشکلاتی مثل عرضه کالای غیر کتاب همچنان به قوت خود باقی‌است. از ۲۸۰ غرفه‌ای که ما واگذار کرده بودیم حدود ۷۰ تا ۸۰ غرفه کالاهایی غیر کتاب را عرضه می‌کردند. چگونه می‌توان با آنها برخورد کرد؟ نهایتا ما این تخلفات را به کمیته تخلفات گزارش می‌کردیم اما تا زمان اجرایی شدن قانون مدت نمایشگاه تمام می‌شود. من حق انتشار نام ناشران متخلف را ندارم چون قانون این اجازه را به من نمی‌دهد اما می‌گویم از بزرگترین مشکلات ما در این زمینه برای مثال گریم صورت بچه‌ها به صورت بهداشتی وغیربهداشتی بود که ما همه کسانی را که در این زمینه دخیل بودند از سالن بیرون کردیم اما هنوز مدت زمانی از این موضوع نگذشته بود که قریب ۱۵ تا ۲۰ نفر از فعالان این حرفه در اتاق من در همان ایام تجمع کردند که ما چگونه چرخ زندگی خود را بچرخانیم. یعنی فرهنگ‌سازی در این زمینه نیست.
قدبانی افزود: اینکه ناشران آموزشی و دانشگاهی باید در فضای نماشگاه بین‌المللی تهران حضور داشته باشند من چه‌کاره هستم که بخواهم در این زمینه اظهار نظر کنم اما ما به اتحادیه در این زمینه پیشنهاد می‌دهیم ولی در حوزه سیاستگذاری یک نماینده از ما حضور دارد.
این ناشر درباره افتادن کسپول اطفاء حریق در فضای نمایشگاه که می‌توانست بر سر کودکی بیافتد و فاجعه‌ای را رقم بزند گفت: مطابق قانون همه غرفه‌داران مسئول هستند که کسپول اطفاء حریق را داشته باشند اما اگر کسی نداشته باشد پیمانکاران موظف هستند آن را تامین کنند ولی آنکه پیمانکار چقدر می‌تواند در کار خود دقیق باشد موضوعی است که باید پیگیری شود.
قدیانی در زمینه تدابیر انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نوجوان برای حرکت دادن کتابهای حاضر در نمایشگاه بین‌المللی کتاب به سمت کتابهای کیفی گفت: در این زمینه باید بگویم هدف انجمن این است که به سمت کتابهای کیفی حرکت کنیم. اغلب اعضای این تشکل بیش‌از ۵۰ درصد کتاب‌هایشان کتابهای استاندارد است و فرهنگ‌سازی در این زمینه در دستور کار آنهاست اما در کشور به لحاظ اقتصادی نبودن کتاب کودک کارهایی صورت می‌گیرد که نباید. اما در نهایت افرادی که کتابها را می‌شناسند به سمت کتاب‌فروشی‌های معتبر میل دارند و بیش از ۵۰ درصد از ناشران ما کتاب‌هایی را تولید می‌کنند که به راحتی با کتابهای کانون پرورش فکری برابری کرده و یا از حد استاندارد بالاتر هستند.
رییس انجمن ناشران فرهنگی کتاب کودک و نوجوان در زمینه سوالی مبنی بر این که شهرداری با سپری شدن اولین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب در شهر آفتاب انگیزه‌ای را برای تداوم کار در این زمینه ندارد گفت: ما رایزنی‌ها و جلساتی را با شورای شهر و شهرداری در این زمینه داشته و داریم. فعالیت‌ها در شهر آفتاب به قوت خود باقی است و ان‌شاءالله مشکلات این دوره در نمایشگاه آتی وجود نخواهد داشت.
آموزگار مدیر انتشارات مهرآموز با انتقاد از نحوه واگذاری غرفه‌ها و ملاکهای نامشخص در این زمینه گفت: من ناشری هستم که اغلب کتاب‌هایم در جشنواره رشد مورد پذیرش قرار گرفته است اما در بیست و نهمین نمایشگاه غرفه مناسبی به من اختصاص داده نشد.
مریم جدلی از اعضای کارگروه اجرایی بخش کودک ونوجوان بیست و نهمین نمایشگاه کتاب تهران در این زمینه گفت: ما در زمینه تخصیص غرفه‌ها بسیار حساس بودیم البته در این زمینه استثنائاتی هم است اما پیشنهاد ما این است که هرچه سریعتر لیست کتابهای ناشران برای برطرف شدن چنین سوء تفاهماتی به مراجع ذیربط ارسال شود.
علیرضا شریفی راد مدیر انتشارات نشر دلهام نیز گفت: نمایشگاه کتاب تهران به فروشگاه کتاب بدل شده است. امسال به لحاظ جابه‌جایی مردم به سمت نمایشگاه سوق داده شدند اما هیچ تضمینی نیست این کنجکاوی به قوت خود باقی بماند. به نظر می‌رسد نمایشگاه بین‌المللی کتاب هم می‌تواند به سرنوشت نمایشگاه‌های استانی بدل شود واین خوب نیست.
محمدتقی حق‌بین در این زمینه گفت: این که می‌فرمایید نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به سرنوشت نمایشگاه‌های استانی بدل می‌شود متاسفانه نمایشگاه‌های استانی به همان شیوه‌ای اداره می‌شوند که از روز اول برای آنان مشخص شده بود و سیاستی برای کارآمد کردن آنها وجود نداشت. اما نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بزرگترین منبع اقتصادی حوزه نشر است وبیش از ۱۱۰ میلیارد تومان کتاب در غرفه‌ها عرضه می‌شود و ۱۱در صد درآمد نشر ایران را در دست دارد. در هیچ کجای دنیا وقتی چنین فعالیتی نهادینه می‌شود نباید از آن صرف‌نظر کرد.
وی در خصوص تخصیص یارانه برای تامین کتاب گفت: ما یارانه مستقیم برای بخش کودک و نوجوان نداریم. امسال وزارت ارشاد در طرحی تازه بحث ثبت‌نام دانش‌آموزی را برای تهیه بن‌کارت کتاب طراحی کرد که ازمیان ۲۰ هزار دانش‌آموز تهرانی تعداد ناچیزی در سایتی که برای این منظور تعبیه شده بود ثبت نام کردند. اگر چه اطلاع‌رسانی هم ضعیف بود. اساسا یکی از معظلات نمایشگاه بین‌المللی کتاب این است که هیچ مبنای صحیحی برای توزیع کتاب نداریم. فقط ۴۰ درصد خرید کتاب از طریق اهدای این بن‌کارتها ممکن است. یعنی قانون‌گذاران در شناسایی گلوگاه‌ها مشکل دارند. این پول باید در مسیر ویترین‌سازی کتاب هزینه شود ولاغیر.
حق‌بین درباره تخصیص بن‌کارتهای کتاب به کتابهای دانشگاهی و آموزشی گفت: بخش عظیمی از این یارانه‌ها صرف کلاس‌های آموزشی شده. در مورد غرفه‌ها هم باید بگویم به ما اجازه کارشناسانه در زمینه غرفه‌بندی ندادند اگر چه این مشکل راه‌حل داشته و دارد. در همه جای دنیا غرفه‌های ۲ در ۱ متری است اما با تجهیزات کامل. ما امیدواریم شورای تشکل‌ها به قدرت و جایگاهی برسد که بتواند در زمینه فعالیت تشکل‌ها در این زمینه به ما کمک کند.اگر چه بخشی از مشکلات ما از جمله مشکلاتی که در زمینه کمک کننده‌ها وجود داشت از کمبودهای مالی نشات می‌گیرد. بسیاری از امکانات را انجمن از جیب خود تامین کرده بود.
محسن طائب مدیر انتشارات پیدایش درباره توجه به کمیت کتابها گفت: در آیین‌نامه مستقیما به این موضوع اشاره نشده است. برای تبدیل کمیت به کیفیت مطابق قانون مشکل وجود دارد. این که الان انجمن ناشران موضوع جوایز ناشران را به عنوان ملاکی برای تغییر دیدگاه کمی به کیفی در نظر گرفته بسیار ارزشمند است اما باید عدالت را سرلوحه این کار قرار دهد و برای این کار به تیم هنرمندی نیازمند است که بتواند هزاران جلد کتاب را در این خصوص ارزیابی کند.
وی گفت: من صددر صد با عدم حضور ناشران دانشگاهی و آموزشگاهی در فضای نمایشگاه بین‌المللی کتاب مخالفم. ما به عنوان ناشر باید هوای یکدیگر را داشته باشیم. آنان نیز کتاب تولید می‌کنند. این چه استدلالی است که ما فقط به بخش کودک اهمیت دهیم؟ قرار نیست همه منافع جذب ما شوند ضمن اینکه این کتابها کل جوایز را به خود اختصاص داده‌اند.
محمد طوسی مدیر انتشارات سازوکار نیز با ابراز نگرانی از وضعیت نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در سال آینده گفت: شهرداری انگیزه امسال را برای نمایشگاه سال آینده ندارد بنابر این نمایشگاه کتاب تا کنون تغییر چندانی نکرده است. اگر چه حتما سال آینده در محل شهر آفتاب برگزار می‌شود این موضوع از بعدی نیز امیدوار کننده است چرا که توجه ساکنان جنوب شهر تهران را نیز به مقوله کتاب و کتابخوانی جلب می‌کند. به هر حال اگر بناست نمایشگاه بعدی ایرادات کنونی را نداشته باشد بایداز همین الان پیشنهادات داده شود.
برزو سریزدی با پذیرش این انتقاد گفت: باید از شورای شهر و افرادی همچون مسجدجامعی خواست تا برای ایجاد رغبت در شهرداری بابت رسیدگی به موضوعات شهر آفتاب وارد عمل شوند و از صدا و سیما برای ترغیب مردم برای حضوری دیگر کمک خواست. البته ما با تعامل با مدارس می‌توانیم در این زمینه وارد عمل شویم و باید اتاق فکری در این زمینه تشکیل شود.
–
