به گزارش عرصه به نقل از سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، دهمین دور گفت‌وگوهای دینی مرکز بین‌المللی گفت‌وگوی ادیان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با شورای پاپی گفت‌وگوی ادیان کلیسای کاتولیک واتیکان با حضور کاردینال توران، رییس شورای پاپی گفت‌وگوی ادیان و ابوذر ابراهیمی‌ترکمان، و رییس شورای سیاست‌گذاری ادیان، حجت‌الاسلام والمسلمین ربانی، سفیر ایران در واتیکان و اکبر قولی رایزن فرهنگی کشورمان در محل شورای پاپی گفت‌وگوی ادیان رُم آغاز شد.
این مراسم با سخنان کاردینال ژان لوئی توران، قائم مقام پاپ و رییس شورای پاپی گفت‌وگوی ادیان و اتیکان با موضوع «غفلت از باطن دین، علت اصلی خشونت به نام دین» برگزار شد.
غفلت از باطن دین، جهالت مدرن محسوب می‌شود
ابراهیمی‌ترکمان در سخنرانی خود در این مراسم، با اشاره به محور اصلی مطالب خود مبنی بر توجه دادن به تاثیر غفلت از باطن دین در پیدایش خشونت و افراط‌گرایی به نام دین و نیز، راههای جلوگیری از آن برای دستیابی به جهانی عاری از خشونت و تروریسم گفت: غفلت به معنای عدم توجه به هر چیز موجود و حاضر است و در منطق قرآن کریم، غفلت از باطن دین به عنوان علت عدم پای‌بندی به دین و در نتیجه عدم انجام اعمال صالح ذکر شده که سبب جهالت مدرن می‌شود.
رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی مشکل جهان امروز را جهالت مدرن و ندانستن در عین آگاهی دانست و تاکید کرد: منشا پیدایش جهالت مدرن ناباوری به آموزه‌های عقل و خرد و خرد داشتن و شدن است و دین از بشر، شدن به معنای با خبر شدن، هوشیار شدن؛ عادل شدن؛ پرهیزگار شدن؛ دوستدار بشریت شدن؛ صالح شدن و شدن‌های دیگر را انتظار دارد.
وی به دیدگاه‌های انحرافی از دین اشاره کرد و افزود: راهی که امروز افراط‌گرایان طی می‌کنند به شدن منتهی نمی‌شود، بلکه این مسیرها به داشتن قدرت برای پیشگیری از شدن منتهی می‌گردد و این جدال نه تنها به صلح نمی‌انجامد بلکه فاصله تا صلح را افزایش می‌دهد و افراط گرایان را دچار توهم خود خداپنداری کرده است که خود را مالک جان انسان‌ها دانسته و چنین پنداری جهالت مدرن است.
خود مطلق‌انگاری یکی از مظاهر جهالت مدرن و احترام به اندیشه دیگر شرط ضروری دستیابی به صلح و ثبات، محور دیگر سخنان رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بود.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد: انسان خود مطلق‌انگار، خود را جای خدا می‌نشاند و قضاوت‌های قطعی خود را مقدس شمرده و انجام آنها را فریضه می‌پندارد و جایی برای نیاز و احترام به اندیشه دیگران باقی نمی‌گذارد که در چنین وضعیتی صلح، از دایره انگاره‌های فرد خود مطلق‌پندار بیرون می‌رود.
وی افزود: متاسفانه جاهلیت مدرن به سلاح علم و دانش مجهز شده و سرعت تخریبی آن بیش از دوران جاهلیت بدوی که تنها به خود فرد، اطرافیان و تا حدودی در منطقه کوچکی محدود می‌شد فراتر رفته است و جهان را در کام خود فرو برده است.
ابراهیمی‌ترکمان با تاکید بر اینکه طی سال‌های اخیر خشونت‌های سازمان‌یافته در بسیاری از نقاط جهان با با بهره‌گیری از آموزه‌های دینی و آیینی افزایش یافته است، گفت : افراط‌گرایان به مقدس‌سازی چنین خشونت‌هایی روی آورده‌اند و خود را در بازستادن حق حیات دیگران، جای خدا می‌نشانند و لذا، چنین پنداری نتیجه جهالت مدرن است و باید کوشید تا از نهادینه شدن و استقرار جاهلیت مدرن جلوگیری کرد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی به علاج غفلت‌زدگی اشاره کرد و افزود: مهم‌ترین ویژگی عقل، شناخت حقایق و تشخیص حق از باطل است و بروز اندیشه‌های افراط‌گرایانه در بدترین شکل آن که با تکیه بر تفاسیر ناصحیح از دین شکل گرفته است، ضرورت توجه به عقلانیت را بیش از پیش نمایان می‌کند.
وی افزود: البته افراط‌گرایی‌های امروز، برگ‌هایی هستند که بر شاخه‌های تفکر و اندیشه‌های ناصحیح و کج فهمی‌های دینی دیروز روئیده است. این نشان می‌دهد که افکار غلط اندیشمندان دینی تا چه میزان می‌تواند به افعال ناصحیح پیروانشان منجر شود.
ابراهیمی‌ترکمان اظهار کرد: امروز که منازعات فرقه‌ای – مذهبی به خشن‌ترین منازعات عصر حاضر تبدیل شده، جای خردورزی در این میان به شدت خالی است و نیاز به بازگشت به عقلانیت و خردگرایی در میان اندیشمندان و رهبران دینی به ضرورتی انکارناپذیر تبدیل شده است.
وی همچنین، یادآور شد: اکنون شرایط تروریسم جهانی به گونه‌ای است که انگیزه خشونت‌ها به سمت مشروعیت بخشی سوق داده شده‌اند تا تشخیص بزه بودن و جنایت آمیز بودن آن را مشکل سازند. متأسفانه امروزه با تکیه به رضایت‌خاطر تصنعی که از عمل به فرامین دینی حاصل می‌شود، خشونت‌ها را مقدس جلوه می‌دهند و تنها عقل و خرد است که می‌تواند از مشروع جلوه دادن انگیزه‌های نامشروع جلوگیری کند و از جلوه دادن انگیزه‌های بزه کارانه به شکل انگیزه‌های مقدس جلوگیری کند.
ابراهیمی‌ترکمان به روایتی از پیامبر گرامی اسلام (ص) که فرمودند: همه خوبیها با عقل شناخته میشوند و کسی که عقل ندارد، دین ندارد اشاره و تصریح کرد: برای هوشیار کردن غافلان هیچگاه به دلیل نیاز نیست، بلکه به علت نیاز است و غفلت زدگی نوعی بیماری است که باید داروی آن را یافت و علاج کرد که از این‌رو، وظیفه اندیشمندان، رهبران و متنفذین این است که به زدودن جهالت از پندار و کردار جوامع بیاندیشند و راههای عملی برای برون رفت از چنین وضعیتی را تبیین کنند.
وی در پایان سخنرانی خود در این دور از گفت‌وگوها پیشنهاد داد تا به منظور تحقق عینی بخشیدن به دستاوردهای گفت‌وگوهای فی مابین کارگروه مشترکی متشکل از نمایندگان مرکز بین‌المللی گفت‌وگوی ادیان ایران و شورای پاپی گفت‌وگوی ادیان واتیکان تشکیل شود تا راهکارهای عملی شدن نتایج گفت‌وگوها را ارائه کنند.
بنابر اعلام این خبر، در این نشست ابوذر ابراهیمی‌ترکمان، رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، میگوئیل آیوسو، دبیر شورا، مونسینیور خالد عکاشه، رییس بخش اسلام شورا و تعدادی از شخصیت‌های برجسته علمی واتیکان، خاموشی، رییس سازمان تبلیغات اسلامی، محمد جواد صاحبی، رییس شورای علمی دین‌پژوهان کشورمان مسجد جامعی، عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، خسروپناه، رییس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، واعظ جوادی، رییس مؤسسه علوم وحیانی اسراء، مظاهری، مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، علیدوست ابرقوئی، عضو هیأت علمی پژوهشکده فرهنگ و اندیشه اسلامی، یثربی، استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی و رمضان‌رستم‌آبادی، از اداره مسیحیت کاتولیک مرکز بین‌المللی گفت‌وگوی ادیان حضور داشتند.
گفتنی است، دهمین دور گفت‌وگوهای دینی ایران و واتیکان، با عنوان «افراط‌گرایی و خشونت به نام دین؛ کدام رویکرد به دین؟ » به مدت دو روز (۲ و ۳ آذرماه) در رُم برگزار می‌شود.
–
