به گزارش عرصه، موزه – مدرسه «علمیه» عصر امروز (سه‌شنبه، ۲۳ آذر) در ضلع جنوبی میدان بهارستان و در غرب مدرسه تاریخی «علمیه» افتتاح شد. این موزه – مدرسه نشانه‌های تاریخی زیادی از گذشته تحصیلی مردان بزرگ ایران را دارد و یکی از نخستین تجربه‌های ایجاد چنین فضاهای فرهنگی در سطح مدرسه محسوب می‌شود.
عیسی علیزاده – رئیس سازمان زیباسازی شهرداری تهران – در مراسم افتتاح این موزه – مدرسه گفت: گشایش این موزه، حسن ختامی بر پروژه‌ی بهسازی و ساماندهی نما و منظر میدان بهارستان است. در واقع، تاسیس و راه‌اندازی این موزه با همکاری اداره آموزش و پرورش شهر تهران میسر شد و تنها انتظار ما نگهداری و اداره موزه و ایجاد امکان برای بازدید عمومی است.
او با اشاره به این‌که موزه – مدرسه «علمیه» در فضایی به مساحت ۵۳ مترمربع در ابتدای حیاط ورودی دبیرستان علمیه قرار دارد و به سه نمایشگاه مجزا تقسیم می‌شود، اظهار کرد: در بخش نخست نمایشگاه، امکان تماشای فیلم مستند مدرسه علمیه وجود دارد. در این فیلم ۲۵ دقیقه‌ای با تاریخچه مدرسه و میدان بهارستان آشنا می‌شوید و هشت مصاحبه با دانش‌آموزان این مدرسه از سال ۱۲۹۰ تا ۱۳۳۰ که به‌صورت موازی تدوین شده‌اند، به‌نمایش درمی‌آید.
وی ادامه داد: در بخش دوم موزه و در ویترین‌هایی، اصل مدارک و آثار علمی و هنری دانش‌آموزان دیده می‌شود. همچنین یک دوچرخه مدل «هرکولس» که وسیله نقلیه دانش‌آموزان آن دوره بوده، در آنجا قرار دارد. در بخش سوم موزه نیز مجموعه‌ای از اسناد، مکاتبات و گردش کار آموزشی و مالی مدرسه به شیوه لایت باکس و قاب پاسپارتو در نمایشگاه وجود دارد، دو دست لباس یک‌شکل دانش‌آموزان دبستانی و دبیرستانی نیز در انتهای نمایشگاه به‌نمایش درآمده است.
او با تشریح این‌که پروژه بهارستان ۷۲ بلوک ساختمانی و ۴۸۱ دهانه کاربری در همکف دارد و در مدت ۱۲ ماه بهسازی و ساماندهی نما و منظر شده است، گفت: ما در سازمان زیباسازی صرفا به جداره‌ها، نما و منظر بسنده نمی‌کنیم، بلکه تلاش کرده‌ایم تا با یادآوری تاریخ و خاطرات شهر، محیط شهری را به هویتش نزدیک کنیم .
علیزاده با اشاره به برخی اقدامات پروژه بهارستان مانند نورآرایی نخستین ساختمان مجلس شورای ملی، دیوارنگاره رویدادهایی بهارستان، نرده شعر ملک‌الشعرای بهار (شاعر آزادیخواه)، کتیبه معرف تاریخ بهارستان، کاشی‌نگاره تهران چنارستان، شهر فرنگ (تصاویر رهبران نهضت مشروطیت و ملی شدن صنعت نفت)، نماد یوم التوپ (روز کودتا بر علیه مجلس) و کتیبه نام نمایندگان دو دوره نخست مجالس مشروطیت و جمهوریت، افزود: افتتاح موزه – مدرسه علمیه پایان کار پروژه بهسازی نما و منظر میدان بهارستان است.
هر شهر باید یک موزه – مدرسه داشته باشد
به گزارش عرصه، حسن حیدری – رئیس اداره آموزش و پرورش منطقه ۱۲ تهران – نیز در سخنانی تاکید کرد: پروژه‌ی موزه – مدرسه در کل مدارس کشور می‌تواند به‌درستی تعمیم داده شود. بنابراین تلاش می‌کنیم در شورای عالی آموزش و پرورش با طرح این موضوع، دست کم کاری کنیم تا هر شهر یک موزه – مدرسه داشته باشد که دانش‌آموزان بتوانند از آن استفاده کنند.
او با بیان این‌که ایجاد چنین فضاهای فرهنگی‌ای می‌توانند بهانه‌ای برای برگزاری اردوهای دانش‌آموزی باشد، افزود: نخستین نمونه آن، یعنی موزه – مدرسه «علمیه» می‌تواند در این زمینه تجربه‌های مناسب را کسب و منتقل کند.
تشکیل گروهی شامل ۶۰ دانش‌آموز قدیمی مدرسه
سیدولی‌الله سمیعی وفسی – مدیر مدرسه علمیه – نیز با درباره‌ی راه‌اندازی این مکان فرهنگی، به عرصه گفت: با انتشار خبر مراسم افتتاح این موزه – مدرسه در مدرسه «علمیه»، گروهی با بیش از ۶۰ عضو شامل دانش‌آموزان قدیمی مدرسه تشکیل شد و همه تمایل داشتند تا هر کاری که می‌توانند برای این مکان فرهنگی انجام دهند.
وی در پاسخ به این پرسش که چطور می‌توان دیگر اسناد مربوط به این مدرسه را که به‌دلیل کمبود فضا، امکان نمایش آن‌ها وجود ندارد، نمایش داد، اظهار کرد: نخست ما همه تلاش خود را برای حفاظت از این اسناد انجام می‌دهیم و پس از آن به‌دنبال راه حل‌هایی برای نمایش دیگر اسناد مدرسه خواهیم بود.
به گفته او، امکان بازدید از این موزه – مدرسه به‌طور رایگان در روزهای دوشنبه تا پنج‌شنبه از ساعت ۱۵ تا ۱۸ فراهم است.
پژوهش روی اسناد و تاریخچه این موزه توسط فرزانه ابراهیم‌زاده – پژهشگر تاریخ و روزنامه‌نگار – و همچنین پروژه‌ی بهسازی نما و منظر میدان بهارستان و این موزه توسط سازمان زیباسازی شهر تهران با نظارت محسن هاشمی انجام شد.
به گزارش عرصه، دبیرستان علمیه در اردیبهشت‌ماه سال ۱۲۷۷ هجری شمسی با تلاش میرزا محمود احتشام السلطنه و انجمن معارف که از نهادهای مردم‌نهاد دوران مشروطه بود، با همراهی میرزا حسن تبریزی معروف به رشدیه، یحیی دولت‌آبادی و چهره‌های فرهنگی دیگر آن زمان در خانه «انیس الدوله»، از همسران ناصرالدین شاه، در انتهای خیابان لاله‌زار پشت شهرداری افتتاح شد. این مدرسه پس از مدرسه رشدیه، دومین مدرسه مقدماتی در ایران بود که توانست طی ۱۱۸ سال نام خود را حفظ کند.
علمیه پس از جابه‌جایی‌های بسیار در ساختمان متعلق به خود در پشت مسجد مدرسه شهید مطهری – مسجد مدرسه سپهسالار – فعالیت کرد. علمیه از ابتدای تاسیس شاهد رشد و بالندگی نوجوانانی بود که بعدها شماری از آن‌ها از چهره‌های برجسته ایران معاصر شدند. نوجوانانی مانند سعید نفیسی، شجاع‌الدین شفا، احسان طبری، جهانگیر قائم‌مقامی، ناصر کاتوزیان، شاهرخ مسکو، همایون خرم، یحیی دهقان‌پور، بهمن فرمان‌آرا و علیرضا مشایخی.
این مدرسه همچنین در مدت ۱۱۸ سال فعالیتش، مدیران و معلمان شناخته‌شده‌ای مانند علی‌خان ناظم العلوم، مهدی قلی مخبرالسلطنه هدایت، میرزا علی‌اکبر مزین الدوله، یوسف‌خان ریشار مودب‌الملک، عبدالعظیم قریب، محمدعلی فروغی و سعید نفیسی داشته است.
«علمیه» تا سال ۱۳۸۲ در کنار مسجد شهید مطهری مستقر بود، تا این‌که به‌دلیل توسعه مجلس شورای اسلامی، این مدرسه به غرب میدان بهارستان منتقل شد.
در موزه علمیه که یکی از نخستین موزه‌های مدارس در شهر تهران است، می‌توان اصل مدارک تحصیلی دانش‌آموزان این مدرسه قدیمی ایران را در کنار اسنادی از روزهای نخستین شکل‌گیری آموزش نوین و تصاویری از معلمان و دانش‌آموزان و همچنین فیلم مستندی از روند تاسیس این مدرسه را دید.
–
