شطرنج‌بازان کوچک، متفکران بزرگ

صحبت از قهرمان و نفر اول رنکینگ کشور در ورزش که به میان می آید، می‌شود به هر کسی فکر کرد جز دو نوجوان ۱۳ و ۱۶ ساله! اولی کم سن و سال ترین قهرمان کشور در تمام رشته هاست و دومی جوان ترین استاد بزرگ تاریخ شطرنج ایران. سن و سالشان کم است اما آرزوهایشان بزرگ. علیرضا فیروزجاه و پرهام مقصودلو، شطرنجبازان شمالی، می روند که مرز شطرنج ایران را هل بدهند و گستره شطرنج ایران را وسعت دهند. نکات مشترکشان کم نیست که مهمترین آن رسیدن به قهرمانی جهان است.

در ادامه گفتگوی عرصه با فیروجاه و مقصودلو را می‌خوانید:

عرصه: چطور شد که به شطرنج علاقه‌مند شدید؟

مقصودلو: پدر من بازیکن شطرنج بود و من را با شطرنح آشنا کرد. اما اوایل علاقه من بیشتر به فوتبال بود. حالا هم تفریحی هر هفته سالن می‌گیریم و بعد از اینکه دستم مصدوم شد نتوانستم فعلا بازی کنم. ابتدا عاشق فوتبال بودم ولی وقتی پدرم من را به سمت شطرنج کشاند عاشق این رشته شدم. شطرنج را با آقای منوچهری به عنوان اولین مربی شروع کردم که ایشان خیلی روی من تأثیر گذاشت. ریتینگ اولیه من ۱۸۹۷ بود. خیلی از شطرنجبازان از ۵ یا ۶ سالگی شطرنج را آغاز می کنند اما من دیرتر شروع کردم. پدرم یک بار که به من شطرنج آموزش داد متوجه شد که خیلی خوب بازی می کنم و استعداد زیادی دارم.

فیروزجاه: دایی من شطرنج بازی می کرد. برادرم هم به این بازی علاقه‌مند بود که من با دیدن بازی آن ها به شطرنج علاقه پیدا کردم. برادرم پنج سال از من بزرگتر است. البته او شطرنج را کنار گذاشت و مشغول تحصیل است. تابستان کلاس شطرنج می رفتم و اولین استادم خانم غایبی بود. بعد در چند مسابقه استانی شرکت کردم و رفته رفته پیشرفت کردم و دوست دارم این مسیر را تا قهرمانی شطرنج جهان پیش ببرم. وقتی با دایی ام هم بازی می کردم بعد از آن به کلاس رفتم و به شطرنج علاقه مند شدم و علاقه‌ام به شطرنج نسبت به فوتبال بیشتر شد تا اینکه فوتبال را کلا کنار گذاشتم. پیش چند مربی در بابل رفتم و اولین مسابقه رسمی را در ۹ سالگی شرکت کردم. ریتینگ اولیه من ۱۷۳۰ آمد. برادرم نیز ریتینگ ۲۱۰۰ دارد. حالا مشغول کنکور است قبل از اینکه درسش زیاد نبود باهم بازی می‌کردیم. حالا تمرینات من بیشتر با کتاب است و اینترنتی بازی می‌کنم زیرا بابل شطرنج باز شاخص ندارد.

پدر فیروزجاه: من خودم شطرنج بازی نمی‌کنم. در خانه ما دایی و برادر علیرضا شطرنج بازی می کردند در آن زمان علیرضا هفت ساله بود که به شطرنج علاقه‌مند شد. روزی دایی علیرضا که استاد دانشگاه است به من گفت علیرضا در شطرنج نبوغ دارد. من ابتدا توجه نکردم البته علیرضا در آن زمان کلاس فوتبال نیز می رفت و دروازه بانی اش خوب بود.

بیشتر مردم ما به دنبال هیاهو هستند و رشته‌هایی مثل کشتی و فوتبال در ایران محبوب است. حالا بازتاب شطرنج زیاد شده و به نظرم این به دلیل حضور نسل نو در شطرنج است. در زمان جام جهانی ۹۸ خیلی از فوتبالیست‌های شاخص ظهور کردند آن تیم تکرار نشده است و تیم فوتبال ایران در آن سال در اوج بود. حالا نیز شطرنج مثل تیم فوتبال ایران در جام جهانی ۹۸ است. از این نسل می تواند قهرمان جهان نیز ظهور کند.

عرصه: وضعیت تحصیلی تان در چه حال است؟

مقصودلو: من سال سوم دبیرستان هستم و در مدرسه تیزهوشان رشته تجربی می‌خوانم. دوست دارم در دانشگاه رشته داروسازی را ادامه دهم. امسال سال نهایی است و درس هایم خیلی سنگین شده، در هفته سی و پنج ساعت درس می‌خوانم و فقط ۲۰ ساعت برای تمرین وقت دارم. نمی رسم که بیشتر از سه ساعت تمرین کنم در حالی که در تابستان ۱۵ ساعت در روز هم تمرین می‌کردم.

خداراشکر مدرسه از من خوب حمایت می‌کند با این که غیبت های زیادی دارم ولی به خاطر مقام‌هایی که داشتم حمایتشان خوب است. من دوست دارم ادامه تحصیل بدهم و نمی خواهم زندگی ام را فدای شطرنج کنم.

فیروزجاه: بازی شطرنج به درسم لطمه می زند ولی خودم را می رسانم. سال هشتم تحصیلی هستم. مدرسه با غیبت های من کنار می آید. بیشتر سه ماه آخر سال تحصیلی را درس می خوانم. ریاضی و تاریخ را خیلی دوست دارم و می‌خواهم در رشته ریاضی درسم را ادامه دهم.

عرصه: مهمترین راه برای پیشرفت شطرنج بازان تیم ملی را چه می دانید؟

پدر فیروزجاه: مهمترین دغدغه شطرنحبازان تیم ملی نداشتن مربی ثابت است. مربی هایی که برای تیم ملی شطرنج به ایران می آیند تنها چند روز در ایران می مانند و این کافی نیست زیرا مربی دائم خارجی برای تیم ملی نیاز است. مربی های شخصی هزینه دارد. مگر مربی تیم ملی فوتبال را ملی‌پوشان می‌آورند که حالا شطرنجبازان برای پیشرفت باید مربی شخصی بگیرند که این هزینه زیادی لازم دارد. این وظیفه برعهده فدراسیون است که مربی برای شطرنجبازان بیاورد.

بچه های ما فرم شطرنج ندارند. در مازندران در یک روستا هم قهرمان جهان داریم زیرا فرهنگ کشتی در ایران وجود دارد اما متأسفانه فرهنگش رنج می‌شود و نگاهی به این گونه رشته ها نمی شود. اگر می‌خواهیم راهی برای شطرنج بازان باز کنیم تا قهرمان جهان نیز داشته باشیم باید نگاه ها خیلی عوض شود. استان مازندران چند بازیکن ملی پوش دارد اما در استان، شطرنج تعطیل است حمایت خوبی از ورزشکاران نمی‌شود.

مقصودلو: باید اسپانسر جذب کنند تا مسابقاتی مثل جام ستارگان را میزبانی کنیم چون برگزاری مسابقات در سطح بالا به شطرنج بازان ایران خیلی کمک می کند. من خودم بعد از جام ستارگان خیلی شناخته تر شدم و با برخی از شطرنجبازان بزرگ دنیا از همان موقع ارتباط گرفته ام. مسابقات جام ستارگان و جام خزر بود که باعث شد من دو نورم استاد بزرگی بگیرم. مربی خوب هم که مهمترین عامل است.

عرصه: شما با میروشنیچنکو و سکولوف به عنوان مربی کار کرده اید، کدام بیشتر تاثیر گذاشت؟

مقصودلو: میرو مربی با دانشی است اما بیانش ضعیف بود. خیلی نتوانستیم از او استفاده کنیم اما سوکولف بیان خیلی خوبی دارد و عاشق شطرنج است. حالا از مربیان ایرانی استفاده نمی کنم ولی از بزرگان شطرنج ایران برای مسائل غیرفنی خیلی استفاده می کنم.

فیروزجاه: میرو بازیکن خوبی بود اما تئوری نمی‌توانست خوب توضیح بدهد. سوکولف مربی خیلی خوبی هم از نظر فنی هم از نظر اخلاقی است. خیلی به ما کمک کرده و برای تیم خوب است اگر او را ثابت بیاورند که در کنار تیم مدت زیادی باشد خیلی به نفع ماست.

عرصه: با توجه به اینکه بیشتر اردوهای تیم ملی در تهران برگزار می‌شود و مقر فدراسیون نیز در تهران است آیا تمایل دارید به تهران نقل مکان کنید؟

مقصودلو: دوست دارم تهران زندگی کنم زیرا برای شطرنج تهران خیلی بهتر است اما باید منتظر باشم کنکورم را خوب بدهم و در تهران قبول شوم.

علیرضا فیروزجاه: برادرم کنکور بدهد ما هم به تهران می‌آییم. بیشتر مسابقات در تهران است ما هم می آییم به تهران باید زود برگردیم و دائم در رفت و آمد هستیم.

عرصه: آقای مقصودلو شما بازیکن جنگنده ای هستید این روحیه در زندگی شخصی شما هم هست؟

مقصودلو: این رفتار در شخصیت من است. من با استاد شعرباف کار کردم و لقب او سامورایی است. روحیه جنگنده را او به من آموخته و تأثیر زیادی روی من گذاشت و واقعا از او ممنونم. من از بچگی خیلی مستقل بودم از ۱۱ سالگی همه ی مسابقات را تنها رفتم. بر روی پای خود ایستادم و به نظرم این اتفاق اعتماد به نفسم را خیلی بالا برد. من اصولا بازی متفاوتی دارم. من کاری نمی‌کنم که حریف روی تدارکاتش بتواند حساب کند.

عرصه: عملکرد پهلوان زاده را در مدت ریاستش چطور میبینید؟

مقصودلو: به نظرم پیشرفت شطرنج فوق العاده بوده اعزام‌ها را خیلی جدی گرفتند و در این یک سال اعزام های زیادی داشتیم. مسابقات شطرنج در همه شهرها برگزار می‌شود و شهرهای مختلف فعال تر شدند.

فیروزجاه: آقای پهلوان زاده عملکرد خوبی داشته اگر بخواهیم نمره ای به او بدهیم از صد نمره ۹۵ است و امیدوارم این روند ادامه پیدا کند. اعزام های زیادی داشتیم که به ما کمک کرده است.

عرصه: والدین چقدر در پیشرفت شطرنجبازان تاثیر دارند؟

پدر فیروزجاه: تا اینجای کار ۹۰% زحمات را خانواده کشیدند تا شطرنج بازان را به جایی برسانند. از حالا باید فدراسیون بجنبد این نسل را باید پرورش دهند حالا باید شطرنجبازان حمایت شوند و نباید بگذارند دیر شود. این نسل می‌تواند قهرمان جهان نیز داشته باشد. بزرگترین مشکل بچه ها مربی است باید یک مربی خوب بیاورند. بازی شطرنج به گونه ایست که باید زیر ۲۰ سال به یک درجه رسید وگرنه بالای ۲۰ سال روند پیشرفت کند می شود. اگر بخواهیم در جمع برترین ها باشیم یک عزم ملی نیاز است تا قهرمان جهان داشته باشیم. بیشتر شطرنجبازان شاخص مربی شخصی دارند. اینکار فدراسیون است که باید یک مربی دائم برای شطرنجبازان بیاورد.

عرصه: آقای فیروزجاه فکر می‌کنی اگر امسال در مسابقات قهرمانی رده های سنی جهان شرکت می‌کردی مدال می‌گرفتی زیرا دوره گذشته نیز به مدال خیلی نزدیک بودی؟

فیروزجاه: امسال به دلیل اینکه در المپیاد شرکت کردم و مسابقات رده سنی سه روز بعد از المپیاد بود نتوانستم به مسابقات بروم. سال گذشته که به یونان رفتیم شرایط سفر سخت بود. اول به قطر رفتیم و بعد از رسیدن به آتن از آنجا با اتوبوس ۱۰ ساعت سفر کردیم و این باعث شد دو دور اول را خوب مسابقه ندهم و مدال را نیز از دست دادم. امسال نیز به همین دلیل چون خسته بودم نخواستم در مسابقات قهرمانی رده های سنی شرکت کنم. البته من موافقم که باید یک استاد بزرگ برای من تورنمنت ها را انتخاب کند ولی خب بیشتر تورنمنت ها را من به همراه پدرم انتخاب می کنیم.

عرصه: سال گذشته تو قهرمانی کشور شدی ولی امسال تو را بهتر می‌شناسند و روی تو برنامه دارند تو چه برنامه ای برای دفاع از عنوان قهرمانی داری؟

فیروزجاه: سال گذشته هم که در نیمه نهایی قهرمان شدم شاید خیلی‌ها برای من تدارک دیدند. زیرا احتمال اینکه در فینال لیگ قهرمان شوم زیاد بود حالا نیز با چند مربی خارجی کار می‌کنم. مربی ایرانی برای من جواب نمی دهد. من در نیمه نهایی که قهرمان شدن روحیه گرفتم. قبل از قهرمانی کشور تمرینات زیادی داشتم در فینال از آقای محجوب هم کمک گرفتم.

تاکنون شطرنج‌باز ۱۲ سال قهرمان کشور نشده بود و آن مسابقات خیلی بازتاب داشت. شاید فکر کنید که من بعد از یک ریتینگ افت داشتم اما باید بگویم اکثر شطرنجبازان بین ریتینگ ۲۴۵۰ تا ۲۵۰۰ خیلی سخت پیشرفت می‌کنند.

پدر فیروزجاه: وقتی علیرضا قهرمان شد بسیاری از نوجوانان انگیزه گرفتند. در زمانی که علی دایی وارد فوتبال شد و بعد از آن لژیونر شد انگیزه ای برای حوانان بود.

عرصه: آقای مقصودلو شما به یک باره پیشرفت خیلی خوبی داشتید، چه شد که جوانترین استاد بزرگ ایران شدید؟

پیش از جام ستارگان روزی ۱۸ ساعت تمرین می‌کردم و در این مسابقه خیلی پیشرفت خوبی داشتم و نتیجه کارهایم را گرفتم. میانگین ریتینگ حریفان ۲۶۳۰ به بالا بود. عملکرد من ۲۸۶۰ و از ریتینگ قهرمان جهان نیز عملکردم بیشتر بود. برنامه دارم قبل از کنکور به ریتینگ ۲۶۵۰ برسم و دوباره در جام جهانی شرکت کنم و درادامه نیز دوباره در جام جهانی شرکت کنم.

من اصولا که بازی متفاوتی دارم. من کاری نمیکنم که حریف روی تدارکاتش بتواند حساب کند. از چند لیگ معتبر اروپایی هم پیشنهاد داشتم. پیشنهادها از نظر مالی خیلی برای ما مهم نیست بیشتر به فکر سطح بالای مسابقات هستم. در این شرایط ما نباید به پول فکر کنیم. در لیگ ترکیه که بازیکنان مطرحی حاضر هستند من نیز بازی خواهم کرد.

عرصه: آقای مقصودلو بعد بریدگی دستتان در مسابقات روسیه حالا وضعیت دستتان چطور است؟

مقصودلو: بعد از اینکه دستم را عمل کردم ۲۵ روز در گچ بود و بعد دوران فیزیوتراپی را سپری کردم و حالا مشکل خاصی ندارم. فکر می‌کنم بعد از آن اتفاق شخصیت قهرمانی من تغییر کرد و آن اتفاق را یک تلنگر می دانم.

عرصه: آقای فیروزجاه در المپیاد حاشیه‌های به وجود آمد که تو و آرین غلامی در یکی از مسابقات جابجا شده و ترکیب قبل از مسابقات دستخوش تغییر شد؟

فیروزجاه: در المپیاد با عملکردی ۲۶۵۰ بودم که قبل از بازی با انگلیس تصمیم گرفته شد که من در مسابقه بازی نکم. به نظرم دلیل منطقی نداشت و من از ترکیب کنار گذاشته شدم که با سکولوف صحبت کردم و گفتم من در صورت برد دو نورم می گیرم و نورم های استاد بزرگی ام تکمیل می شود. از اتفاقی که بین پدرم و مربی افتاده خبری ندارم من خودم به مربی گفتم که من را در ترکیب بگذارد که البته نتوانستم ببرم.

عرصه: حضور در تیم ملی چقدر روی شما تاثیرگذار بود؟

فیروزجاه: حضور در تیم ملی تجربه خوبی است، خصوصا در بخش تیمی با بازیکنانی با ریتینگ بالا بازی کردم که تجربه بسیار خوبی برای من بود. از همان اول شطرنج را شروع کردم آرزوی قهرمانی جهان را داشتم در تیم ملی اعتماد به نفسم بسیار بالا رفت. داشتن یک مربی خوب خیلی مهم است. خیلی خوب است که اسپانسر پیدا کنیم تا هزینه رفت و برگشت و اقامت مان را بدهد.

عرصه: آقای فیروزجاه تو با علی دایی نیز مسابقه داشتی که بیشتر جنبه تبلیغاتی داشت. این گونه مسابقات چقدر به شناخته شدن شما کمک می کند؟

بازی با علی دایی خیلی تاثیرگذار بود و خیلی‌ها من را از آن موقع شناختند و بازتاب رسانه ای زیادی داشت. خیلی خوب می‌شود اگر شطرنج از تلویزیون پخش شود حداقل بازی رپید و بلیتس را پخش کنند.

عرصه: از عملکرد تیم ایران در المپیاد جهانی بگویید. تیم جوان ایران شگفتی ساز بود.

مقصودلو: به نظرم اگر روی این تیم ملی برنامه‌ریزی شود در المپیاد بعدی روی سکو می رویم ما امسال کم تجربه بودیم ولی تیم ما فوق العاده قوی ظاهر شد. همه از بازیکنان ما تعجب می‌کردند که با این سن چقدر عملکردشان خوب است و خبرنگاران تحت تأثیر تیم قرار گرفته بودند.

آرزوی هر کسی است که با قهرمان جهان بازی کند من دوست داشتم مقابل نروژ در برابر مگنوس و روی میز یک بازی کنم. البته خب احسان قائم مقامی تجربه خیلی بیشتری دارد و میز یک ما بود. ما همه چشممان به بازی احسان بود و به نظرم باخت او روی بقیه اثر گذاشت.

فیروزجاه: در المپیاد همه واقعاً خوب بازی کردند هیچ کداممان ترسی نداشتیم و بدون استرس مقابل رقبا ظاهر می شدیم. با اینکه سن و سالمان کم بود و بیشترمان اولین حضور در المپیاد را تجربه می‌کردیم اما عملکردمان عالی بود. المپیاد جهانی نشان داد که اعتماد کردن به نسل جوان خیلی خوب است. اینکه پنج نفر اول قهرمانی کشور اعزام می شوند معیار درستی است.

عرصه: شیرین‌ترین بردی که داشتید کدام بوده؟

فیروزجاه: در دور آخر رقابت‌های ابوظبی بود که مقابل یک استاد بزرگ بنگلادشی به پیروزی رسیدم و باعث شد که من نورم استاد بزرگی بگیرم.

مقصودلو: شیرین ترین برد من در آخرین بازی رقابت های قهرمانی بزرگسالان آسیا بود و با آن برد به جام جهانی صعود کردم.

عرصه: الگوی شطرنجی شما کیست؟

مقصودلو: من الگوی خاصی ندارم ولی بازیکن مورد علاقه من کرامنیک است. به ناکامارو هم علاقمند هستم. کرامنیک را از نظر شخصیتی و کلاس بازی خیلی دوست دارم. در مسابقات المپیاد نیز بیشتر به او علاقه مند شدم. من و فیروزجاه به او لقب کرامنیک کبیر را داده ایم (با خنده)

فیروزجاه: الگوی شطرنجی من هم کرامنیک است. خیلی او را دوست دارم و به بازی‌آش علاقه زیادی دارم و بازی های او را دنبال می کنم.

عرصه: آرزو دارید با کدام شطرنج باز مطرح بازی کنید؟

مقصودلو: من آرزو دارم با کرامنیک بازی کنم. خیلی آدم پسندیده ای است و کلاس بازی بالایی دارد و شخصیتش برایم دوست داشتنی است.

فیروزجاه: من نیز آرزو دارم با کرامنیک بازی کنم.

عرصه: دوستان صمیمی شطرنجی تان چه کسانی هستند؟

مقصودلو: من با سید خلیل و مسعود مصدق پور خیلی دوستم و مثل برادرانم می مانند.

علیرضا فیروزجاه: من با پرهام مقصودلو و آرین غلامی دوست هستم.

عرصه: در برابر کدام شطرنجباز برد برایتان سخت است؟

مقصودلو: من برابر سید خلیل موسوی کمی مشکل دارم.

فیروزجاه: من نیز مقابل همایون توفیقی مشکل دارم.

عرصه: به مربی گری علاقه دارید؟

مقصودلو: در حال حاضرعلاقه ای ندارم مربی گری کنم زیرا به نظرم باعث می شود بازی‌ام ضعیف شود و تاثیر منفی روی من خواهد داشت. تا به بیشترین حد پیشرفت و موفقیت نرسم مربی گری نخواهم کرد. به همایون توفیقی چند وقت پیش کمک کردم. او بازیکن با استعدادی است و وقتی دیدم که به شطرنج باز خواهد گشت خوشحال شدم و به او کمک کردم که خوشبختانه در جام پایتخت قهرمان شد. من جام پایتخت به دلیل عمل کردن دستم شرکت نکردم. البته درس هم داشتم.

عرصه: ریتینگ رپید و سریعتان چطور است؟ چندی پیش هم در این دو بخش در قهرمانی جهان حاضر شدید.

مقصود لو: متاسفانه مسابقه رپید زیاد نداریم فقط فدراسیون هر از چندگاهی مسابقه برگزار می کند اما ریتینگ بلیتسم خیلی بهتر است. در قهرمانی جهان هم اگر حالم خوب بود می توانستم بهتر باشم. مسابقات در سطح فوق العاده ای بود و بهترین های جهان حضور داشتند.

فیروزجاه: بلیتس من نیز خوب است اما در رپید زیاد مسابقه ندادم

عرصه: قبول دارید که بازیکنان ایران در پوزیسیون ضعیف هستند؟

مقصودلو: بیشتر بازیکنان ایران تاکتیکی هستند و محاسبه را در دستور کار دارند و باید بازی پوزیسیونی شطرنج بازان ایران قوی شود و کلاس شطرنجی بالا ‌رود. مگنوس کارلسن بازیکن کلاسیک است و کلاس شطرنجی او خیلی بالاست.

عرصه: میانه شما با خبرگزاری و صفحات مجازی چه طور است؟

مقصودلو: من عضو کانال فدراسیون شطرنج هستم و هر خبری آنجا گذاشته شود دنبال می‌کنم خصوصا خبرهای عرصه که به شطرنج خیلی خوب می پردازد را دنبال می کنم.

من یک صفحه شخصی دارم. برای این که مردم ورزشکاران را در اینستاگرام بیشتر می‌شناسند. البته خیلی فعال نیستم و وقتم را برایش نمی‌گذارم.

فیروزجاه: من موبایل ندارم(باخنده)

عرصه: قویترین بازیکنانی که با آنها مسابقه دادید چه کسانی هستند؟

مقصودلو: به نظرم قوی ترین بازیکن وسلی سو بود که در آن زمان رنکینگ ۵ دنیا را داشت که بازی سختی مقابل او داشتم.

فیروزجاه: بازی سخت من با رستم قاسم جانف از ازبکستان بود.

عرصه: برای اینکه ایران قهرمان جهان داشته باشد چه فاکتوری نیاز است؟

مقصودلو: برای قهرمانی جهان خیلی فاکتورها لازم است. نداشتن استرس و غرور، آمادگی فیزیکی، تمرین با مربی های خوب و شرکت در مسابقاتی که شطرنجبازان با ریتینگ بالای ۲۷۰۰ دارد. خیلی از شطرنج بازان روسیه آنقدر هم استعداد ندارند ولی چون روسیه مربیان بزرگی دارد می‌بینیم که پیشرفت زیادی هم دارند. همه قهرمانان جهان آدم های زیادی پشت شان بودند. از مسئولان کشورهایشان تا مربیان بزرگ جهان. نیاز است برای قهرمان جهان شدن خیلی حمایت شویم. مردم ما به ورزش خیلی اهمیت می دهند. پتانسیل بالایی هم داریم اما برای اینکه قهرمان جهان شویم نیاز داریم که حمایت از سوی دولت صورت گیرد.

فیروزجاه: کشور روسیه کلی استاد بزرگ دارد و تعداد استاد بزرگ های این کشور دو رقمی است اما می آیند و روی یک نفر سرمایه گذاری درستی می‌کنند و امسال کاریاکین را همه جانبه حمایت کردند.

عرصه: عامل اصلی موفقیت خود را چه کسی یا چه چیزی می دانید؟

مقصودلو: من تلاش خودم را عامل اصلی موفقیتم می‌دانم. البته که مربیان تاثیر خیلی زیادی روی ما گذاشتند. آدمی مثل محسن شعرباف بهترین مربی من است و به من خیلی هم کمک کرد اما به خیلی‌های دیگر نیز کمک کرده اما چرا آنها به جایی نمی رسند.

فیروزجاه: من هم با نظر پرهام موافقم. موفقیت به تلاش خود آدم بستگی دارد. مربیان زیادی برای من زحمت کشیدند از جمله آقای عباسی، خانم غائبی آقای شریعت پناهی، نادری، شعرباف، محجوب و خیلی هایی که ممکن است اسمشان را فراموش کرده باشم.

پدر فیروزجاه: برای این بچه‌ها خیلی زحمت کشیده شده است. موی سر والدین در راه شطرنج باز شدن آنها سفید شده است. حالا زمان حمایت و بهره‌برداری است. نیاز به سرمایه‌گذاری جدی داریم. مربیان زیادی برای پرهام وعلیرضا زحمت کشیده اند و من نمی‌خواهم اهمیت کار مربیان ایرانی را کم کنم. اما برای اینکه بخواهیم بالاتر برویم نیاز داریم که مربی خارجی بیاوریم.