«ساشا ریاحی‌مقدم» مشاور اداره کل میراث فرهنگی استان در گفت‌وگو با خبرنگار عرصه در مورد این روستای تاریخی می‌گوید: ارنان که روستایی واقع در پای تک‌کوهی به همین نام است و در زبان محلی به آن «ارنون» نیز گفته می‌شود، در واقع سکونتگاهی شکل گرفته در کنار یکی از مسیرهای فرعی و باستانی از فارس به کرمان بوده است.
وی، سنگ‌نگاره‌های تاریخی کوه ارنان را متعلق به دوران کهن می‌داند و عنوان می‌کند: این تخته‌سنگ‌ها بیانگر سکونتی دیرینه در این روستا است و در واقع روستای کنونی بازمانده همان سکونت‌گاه کهن است.
این پژوهشگر حوزه میراث فرهنگی به وجود قلعه‌ای قدیمی در این روستا اشاره و در مورد تاریخچه‌ی آن تصریح می‌کند: مردم این روستا که در مسیر کاروان‌ها و به تبع در معرض حمله و غارت راهزنان قرار داشتند، نسبت به ایجاد قلعه مذکور اقدام کرده بودند.
وی اضافه می‌کند: البته بعدها به دنبال ایجاد اراضی کشاورزی در فضای بیرونی قلعه، برخی ساکنان نیز در این قسمت ساکن شدند و حیات در این روستا با وجود منابع آبی کافی تاکنون هم برقرار مانده است.
یادگاری‌نویسی بر سنگ‌نگاره‌های چند هزار ساله
البته دهیار این روستای تاریخی نیز به قدمت بالای تاریخی و ظرفیت‌های آن اذعان دارد ولی در حین حال از بی‌توجهی مسئولان میراث فرهنگی به سنگ‌نگاره‌های چند هزارساله ارنان گلایه می‌کند.
«محمود زارع ارنانی» در گفت‌وگو با خبرنگار عرصه اظهار می‌کند: سنگ‌نگاره‌های کوه ارنان که نشان از تمدن دیرین این روستا دارد، در حال حاضر تبدیل به تخته‌سنگی برای نوشتن یادگاری بازدیدکنندگان شده است.
وی اضافه می‌کند: قدمگاهی منسوب به حضرت علی (ع) نیز در این روستای تاریخی و در نزدیکی همین سنگ‌نگاره‌های تاریخی وجود دارد که از بناهای تاریخی ارنان محسوب می‌شود.
این مسئول با اشاره به مجتمع تفریحی و گردشگری ایجاد شده در مجاورت کوه ارنان، تصریح می‌کند: این روستای تاریخی پتانسیل بالایی در جذب گردشگر دارد و می‌تواند با بهره‌گیری از این ظرفیت، درآمد پایداری داشته باشد.
وی با اشاره به قلعه تاریخی این روستا به عنوان یکی از دیگر ظرفیت‌های گردشگری روستای ارنان، می‌گوید: فروریختن سردر این قلعه تاریخی، یکی از مشکلاتی است که هنوز توسط اداره کل میراث فرهنگی برطرف نشده و این در حالی است که این قلعه یکی از نمادهای تاریخی این روستاست و در گذشته جمعیت تمام روستا را درون خود پناه می‌داده است.
زارع ارنانی از استقبال گردشگران و حتی شهروندان یزدی از این روستای زیبا و تاریخی یاد می‌کند و می‌گوید: این روستا در ایام عادی سال بیش از ۳۰۰ نفر جمعیت ثابت دارد ولی در تابستان و فصول خوش آب و هوای سال به ۸۰۰ نفر و گاهاً در تعطیلات به بیش از ۱۰۰۰ نفر نیز می‌رسد.
انتقال سنگ‌نگاره‌ها به موزه در صورت تهدید سلامت
«سید مصطفی فاطمی» مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان با اشاره به این که یادگاری‌های روی سنگ نگاره‌های کوه ارنان متعلق به گذشته است، به خبرنگار عرصه می‌گوید: این یادگاری‌ها و حتی جای شلیک گلوله‌ای که بر بدنه این سنگ‌نگاره‌ها دیده می‌شود، به چند سال گذشته تعلق دارد و اخیراً گزارشی مبنی بر آسیب به این سنگ نگاره‌ها دریافت نشده است.
وی در همین رابطه می‌افزاید: یزد یکی از شهرهای غنی از نظر سنگ‌نگاره است و شامل آثاری از این سنگ‌نگاره‌ها در بخش‌هایی از تفت، بهاباد، بافق، شواز و گاریز است که حتی برخی از آنها قدمتی بیش از سنگ نگاره‌های کوه ارنان دارند.
این مسئول از جداکردن برخی از سنگ نگاره‌ها و قرار دادن آنها در موزه سنگ زندان اسکندر یاد می‌کند و می‌گوید: هر چند جداکردن سنگ‌نگاره‌ها از کوه‌ها و قرار دادن آنها در موزه منطقی نیست اما اگر سلامت این آثار باستانی چند هزارساله تهدید شود، ناچار به انجام این کار خواهیم شد.
وی با تاکید بر این که حفظ سنگ‌نگاره‌ها بیش از آن که نیازمند جدا کردن از کوه‌ها باشد، به ارتقای فرهنگ مردم در محافظت از آنها نیاز دارد، می‌گوید: بعضاً ابعاد برخی از این تخته سنگ‌ها بزرگ است و جدا کردن آنها از کوه کار راحتی نیست.
فاطمی در رابطه با سلامت سنگ‌نگاره‌های چند هزار ساله کوه ارنان نیز یادآور می‌شود: خوشبختانه با ارتقای سطح فرهنگ عمومی وضعیت این سنگ نگاره‌ها نسبت به گذشته بهتر است و به تازگی نیز هیچ گزارشی در مورد آسیب آنها دریافت نشده است.
عدم تخصیص بودجه برای مرمت قلعه ارنان
فاطمی در مورد مرمت قلعه تاریخی این روستا هم تصریح می‌کند: در حال حاضر اعتبار مورد نیاز برای ترمیم و رسیدگی به این بنای تاریخی هر چند در قالب اعتبار اضطراری نیز تخصیص نیافته و رسیدگی به بافت این قبیل اماکن، حمایت بخش خصوصی را می‌طلبد.
مدیرکل میراث فرهنگی استان وجود بیش از ۲۰۰ هزار بنای تاریخی و ۲۰ هزار اثر تاریخی ثبت شده در استان را لازمه اولویت‌بندی این بناها و تخصیص بودجه بر اساس این اولویت‌ها عنوان می‌کند.
گزارش از فاطمه رهبر یزدی، خبرنگار عرصه یزد
–
